Dla badaczy św. Jacka jest to najważniejsze miejsce.W tabeli rejestrujemy dane związane z życiem św. Jacka i jego kultem. W ten sposób zbieramy chronologiczną wiedzę ważną dla nowej hagiografii Świętego. Pokazując daty zdarzeń , zródło i kontekst historyczny tworzymy dzieło jakiego jeszcze nie było. Zapraszamy do korzystania z zebranej tu wiedzy, korygowania jej i uzupełniania. św. Jacek "chodzi tu po ziemi i historii".



WydarzeniaDataŹródłoTło historyczne
Odrowążowie
Średniowieczny, małopolski ród możnowładczy. Pierwszym znanym jego przedstawicielem był w początkach XII wieku Prandota Stary.

W XIII wieku silnie związani z Kościołem byli Iwo Odrowąż i Jan Prandota kolejni biskupi krakowscy.

Najsłynniejszą postacią tego rodu jest Jacek Odrowąż - święty kościoła rzymsko - katolickiego.

W 1176 r. we wsi zwanej potocznie Kamień pod Opolem w królestwie polskim w rodzinie rycerskiej Eustachego i Beaty Odrowąż urodził się syn, któremu nadano imię Jacko- zdrobnienie od Jakub, we współczesnym polskim Jacek, nazwano go po śmierci Hyacinthus (Hiacynt) imieniem, które dobrowolnie przetłumaczył lektor Stanisław prawdopodobnie jako formę bardziej nadająca się do mistycznej interpretacji, pochodzącą od imienia jednego z rzymskich męczenników z wczesnego okresu chrześcijaństwa.

W.g (13) urodził się w Łące wsi koło Kamienia na chrzcie otrzymał imię Jan, było to imię rodowe Odroważów, które w najstarszych źródłach pisano w zdrobniałej formie: Iacco (Janko) lub Jazecho (Jaśko).W późniejszych latach nawet Stolica Apostolska mając na myśli naszego świętego nazwała go imieniem Jakub gdyż jak się sądzi pomylono zdrobnienia z Jacobo.

Eustachego Odrowąża, nazywano ojcem ubogich, ponieważ słynął z wielkiego miłosierdzia. Źródła pisane donoszą o Eustachym Odrowążu, ojcu Jacka, który w roku 1196 obdarował dobrami klasztor żeński w Rybniku.

Św. Jacek był krewnym biskupa krakowskiego Iwona Odrowąża, który na zawsze miał u niego autorytet ojca duchowego, powiernika i świętego inspiratora(na uniwersytecie paryskim Iwon Odrowąż zaprzyjaźnia się z Ugo Segni, bratankiem Papieża Inocentego III, późniejszym Papieżem GrzegorzemIX).

Dokładna data urodzin Świętego, nie jest znana. Jedni skłonni są przyjąć rok 1183 inni są bliscy roku 1200 a dominikanie w Krakowie podają rok 1176.

Święty miał braci: Jakuba, który odziedziczył dobra kamieńskie i bł. Czesława.

1176

1183*

1220*

1200*

(3)

(4)

(9)

(11)

(15)

(16)

(13)

(9)

(4)

(28)

Polska słaba po podziale dzielnicowym, podzielona na księstwa piastowiczów.

Papieżem jest Innocenty III (1198-1216) popiera on chrystianizację Prusów i Jaćwięgów.

Wydaje ok. 70 bulli dot. Polski.

Pod przewodnictwem arcybiskupa Henryka Kietlicza (1199-1219} przeprowadzana jest na szeroką skalę reforma gregoriańska kościoła dotyczy ona wolnego wyboru biskupów przez kapituły, zniesienia isus spolii, podniesienia poziomu moralnego kleru i całego społeczeństwa, rozwoju nauki.

Kraków, Paryż, Bolonia
Początkowe i dalsze wykształcenie pobiera w Krakowie pod bacznym okiem swojego stryja Iwona Odrowąża, kanonika a później biskupa krakowskiego. Jest możliwe, że spotyka się tu z bł. Wincentym Kadłubkiem, który był wzorem pobożności i człowiekiem wielkiej wiary.

Biskup Iwo wysyła go na studia do Paryża i Bolonii.

1221*

(3)

(11)

(14)

W 1207 wybrano Biskupem Krakowskim Wincentego Kadłubka.

Zakon Braci Kaznodziejów ( Ordo Fratrum Praedicatorum - OP) założony przez Dominika de Gusman w 1206 roku w Montpellier otrzymuje zatwierdzenie papieskie w dn. 22 grudnia 1216r. a 17 stycznia 1217r papież Honoriusz III aprobuje nazwę (Zakon Kaznodziejski) i misje kaznodziejską.

Dewiza herbowa: "Laudare, Benedicere, Praedicare" - "Chwalcie, Błogosławcie, Głoście".

1216

1217

 
W 1215 odbywa się Sobór Laterański.

W 1216r papieżem zostaje Honoriusz III.

Pojawia się w historii jako człowiek dojrzały i kapłan, piastujący zaszczytną godność kanonika kapituły wawelskiej.

1219

(13)

Od 1218 Iwo Odrowąż zostaje Biskupem Krakowskim

1. Biskup Krakowski Iwon Odrowąż wyrusza do Rzymu do Papieża Honoriusza III aby wyprosić anulowanie otrzymanej nominacji na arcybiskupa gnieźnieńskiego i zabiera ze sobą wyczulonych na głos Boży księży polskich: bratanka Jacka – kanonika Krakowskiego, Czesława - kanonika Sandomierskiego bliżej nieznanego Hermana Niemca i Gerarda z Wrocławia. Należą oni do jego otoczenia.

2. Jest prawdopodobne, że biskup jednak nie uczestniczy w podróży z nimi, ponieważ kontakt ze św. Dominikiem de Gusman nawiązał już on wcześniej na soborze Laterańskim w 1215r.


1219

1220*

1221

(13)

(3)

(4)

(4)

1218 - piąta wyprawa krzyżowa do Egiptu.
1. Biskup Odrowąż i jego towarzysze byli świadkami cudownego wskrzeszenia przez św Dominika, tragicznie zmarłego młodzieńca -bratanka kardynała Stefana, w rzymskim kościele San Sisto Vecchio.

2. Biskup poprosił św. Dominika o braci dla Polski. „Spełniłbym twoje życzenie, gdybym miał braci. Jeżeli macie takich, którzy mili są Bogu i wstąpiliby do mojego zakonu, przyjmę ich” powiedział św. Dominik.

Biskup pozostawił przy świętym Dominiku swoich trzech towarzyszy aby zaprawiali się do życia apostolskiego poprzez uczestnictwo w regularnym życiu zakonnym.

1220

(13)

(10)

 
1. W klasztorze św. Sabiny, po obserwacjach zakonnych trwających rok (wg.13, dwa lata) i wdrożeniu w pokorę Św. Dominik, obłócza polskich księży w środę popielcową 1220 r. Wydarzenie to przypomina inskrypcja, znajdująca się do dzisiaj w klasztornym kapitularzu.

Św. Dominik, wielki reformator i apostoł Zachodu, założyciel Braci Kaznodziejów, propagator prawdy i wyższego szkolnictwa, a zwłaszcza nowego sposobu modlitwy różańcowej - często pouczał św. Jacka, zwierzał się mu i dzielił swym doświadczeniem, swymi osiągnięciami i niepowodzeniami.

- Widzisz, Bracie Jacku, my wszyscy potrzebujemy Matki i to w każdej chwili naszego życia. Trzeba być zawsze w Jej obecności, spleść drogi swojego życia z Jej ścieżkami, nasze modlitwy, prace, cierpienia, radości, wszystko z Nią i dla Niej, a przez Nią z Chrystusem i Trójcą Przenajświętszą. To łączy ziemię z niebem, przybliża do siebie, napełnia światłem prawdy, ogniem miłości, mądrości życiowej, prostej jak krzyż, jak Ewangelia. Pamiętaj, że do Matki prędzej wracają synowie marnotrawni. Oto Jej objawienie i moje doświadczenie.

Weźmij, Synu Jacku, te paciorki Różańca, tę Księgę Maryjną i siej te ziarna w Twojej Ojczyźnie, a rozplenia się i rozkwitną w wielki ogród Maryi, jakiego równego nie masz w całym świecie. Wyrwij tylko, przyszły Apostole Północy i Wschodu, ciemię i chwasty, a plon będzie stokrotny. Mówię Ci to, Bracie mój, bo niedługo pójdę do Pana. Dlatego Tobie zdaję największy mój skarb: Królową Różańca świętego.

2. Od papieża Honoriusza III brat Jacek otrzymał słowa na drogę:

Synu mój, idź, opowiadaj wszędzie zapomnianego lub nieznanego jeszcze Chrystusa, nieś miłość do Niego i naszej Matki, bądź światłem Północy

3. W rzymskiej bazylice św. Sabiny na Awentynie, przy której siedzibę ma generał dominikanów, są dwie boczne kaplice poświęcone świętym dominikańskim- jedna św. Katarzynie ze Sieny, druga - św. Jackowi z Kamienia Śląskiego. Pobyt w klasztorze tym pozostawił w nim niezatarte ślady widoczne w formacji duchowej, której pozostał wierny do końca życia.

1217*

1220

1221

(3)

(4)

(10)

(17)

(20)

 
W Bolonii na kapitule generalnej zakonu dokonano pierwszego podziału zakonu na prowincje, przyszłe klasztory polskie podporządkowano prowincji niemieckiej.

1221(17) 
Św. Dominik umiera w 1221r.

Polacy Jacek i Czesław oraz Herman Niemiec i Chorwat Sadok jak i Henryk Morawianin byli prawdopodobnie ostatnimi przyjętymi do zakonu osobiście przez św.Dominika. Wiąże ich braterska przyjaźń a praca duszpasterska zapisze się na trwałe w historii.

1221

(9) 
Następca św. Dominika, bł. Jordan z Saksonii ( Jourdain de Saxe), wysyła nowych zakonników do Polski, by tam zakładali placówki zakonu.

Sodoka wysyła na krańce świata na wschód do Kumanów.

1222

1221

1220

(4)

(17)

(13)

 
Grupa dominikanów pod przewodnictwem Jacka Odrowąża udaje się w drogę powrotna do kraju. Idą przez Karyntię i Równinę Węgierską. Po drodze zakładają klasztor w Fryzaku (Freising) w Karyntii. Przyjmują do zakonu wielu kapłanów i kleryków, których wdrażają w reguły zakonne przejęte od św. Dominika. Na czele założonego klasztoru we Fryzaku zostaje Herman Niemiec. Klasztor we Freising daje początek dominikanom niemieckim.

1217*

1220

  
Misja Czechach i Morawach.

1. W Znojmo przechowała się pamięć o cudzie dokonanym przez św. Jacka oraz o przyjęciu młodych ludzi, których zabrał ze sobą w dalszą podróż.

2. Reminiscencje Jackowej działalności zachowały się w Brnie w Ołomłyńcu i w Opawie. Jest w Ołomłynicu z Henrykiem z Moraw a dopiero w 1230r przy kościele św.Michała powstaje konwent.(28)
3. Misja południowosłowiańska trwała ponad dwa lata, jednakże z powodu istniejącego zatargu pomiędzy władzą królewską a kościelną w Czechach nie doprowadziła do żadnej trwałej fundacji klasztornej.

4. W tradycji miasta Igława w którym król Otto I przebudował swój zamek na klasztor dominikański.przechowała się pamięć o dokonanym, przez św. Jacka cudzie. Nie było tam bowiem źródła z woda zdatna do picia. Mieszczanie, widząc świątobliwych kaznodziejów, poprosili św. Jacka o dobra wodę. Wtedy to Święty udał się na miejsce przyszłego klasztoru. Modlił się, wreszcie nakazał kopać we wskazanym miejscu. Ku radości mieszczan wytrysnęła dobra woda.

5. Czesław poprzez Kraków i Wrocław udaje się do Pragi, gdzie zakłada również klasztor i daje początek dominikanom czeskim.

1220*
1222

(2)


(13)

(28)

1. We wszystkich świętych roku 1222 św. Jacek w towarzystwie Henryka z Moraw przybywa do Krakowa gdzie witany jest uroczyście przez biskupa Iwo Odrowąża, księcia Leszeka Białego i lud szczególnie ciekawy zobaczyć znanego kanonika w białym dominikańskim habicie. Dominikanie zamieszkują przy dworze biskupim na Wawelu w domku specjalnie na ten cel zbudowanym.

Tak opisywane jest powitanie wracających zakonników:

Naprzeciw św. Jackowi i jego towarzyszom wyszła procesja powitalna z biskupem i księciem Leszkiem Białym, kapitułą i licznym ludem. Leszek, witając św. Jacka, skłonił się nisko i ucałował jego rękę. "Co czynisz, Książę, Panie mój?" - zawołał zdziwiony i zawstydzony zakonnik. "Jacku - odrzekł książę - widziałem obok Ciebie unoszącą się w jasności postać Bogarodzicy. Nie wiem, czy Ty Ją prowadzisz do Polski, czy Ona Ciebie!" Oto, co przyniósł św. Jacek do Polski - Różaniec Święty.

Przekraczając Karpaty dominikanie dotarli do Krakowa prawdopodobnie przez Racibórz, Oświęcim i Zator lub Cieszyn, i Skawę.

2. W uroczystość św. Grzegorza dnia 12marca 1223r w obecności legata papieskiego Grzegorza de Crescentis, nastąpiło poświęcenie nowego kościoła klasztornego pw. Świętej Trójcy wraz z budynkiem mieszkalnym, a w święto Zwiastowania Matki Bożej miała miejsce przeprowadzka braci z Wawelu do własnego konwentu.

3. Św. Jacek jako pierwszy przełożony, zorganizował tutaj nowicjat i studium klasztorne kierowane przez lektora Henryka z Moraw oraz wprowadził regułę milczenia i kontemplacji.

4. Konwent krakowski stanie się niebawem kolebką Zakonu Kaznodziejskiego i macierzą przyszłej Prowincji Polskiej

1220

1217*

1223

(13)

(2)

(4)

(20)

>
W latach 1222 i 1223 odbywają się dwie krucjaty pruskie

W kościele Świętej Trójcy św. Jackowi w czasie snu objawia się Matka Boża, która mówi do niego:

"Synu Jacku, ciesz się, bo modlitwy twoje są miłe przed obliczem mego Syna Zbawiciela, i o cokolwiek prosić będziesz za moim pośrednictwem otrzymasz od Niego"




Św. Jacek wysyła do Czech św. Czesława, aby ten założył w Pradze Konwent.

Czesław zostanie przeorem klasztoru we Wrocławiu a następnie przełożonym prowincji polskiej.

1222*


1222 i 1223 krucjaty książąt polskich do Prus

Małopolscy rycerze z rodu Odrowążów bohatersko giną na pograniczu w walkach z Prusami, którzy w odwecie za krucjaty najechali na ziemie piastowskie.

Rycerze kujawscy zaś uciekają przed napastnikami z pogranicza.

1224

(23)

Książęta polscy tworzą system obrony pogranicza z Prusami. W grodach warownych na pograniczu pozostawiają rycerską stróżę.

Generał zakonu, bł. Jordan, mianował dla Polski pierwszym prowincjałem brata Gerarda z Wrocławia.

Na zwołanej kapitule zakonnej postanowiono wysłać zakonników do różnych miast dla założenia tam klasztorów.

Zadanie to zlecono św. Jackowi, wierząc że najlepiej odziedziczył po św. Dominiku uniwersalna wizję zakonu.

1225
(13)


Św. Jacek wyrusza na czele swych uczniów organizować kaznodziejstwo i studia od razu we wszystkich diecezjach Polskich.

Pod jego kierownictwem powstają w klasztory:

- we Wrocławiu(1226) dla diecezji śląskiej,

- w Pradze dla diecezji czeskiej

- w Kamieniu Pomorskim (1227) dla diecezji zachodniopomorskiej

- w Gdańsku (1227)dla Pomorza Wschodniego i diecezji kujawskiej

- w Płocku dla diecezji mazowieckiej

- w Sandomierzu – drugi konwent dla największej w Polsce diecezji krakowskiej

w późniejszych latach, ale jeszcze za życia Świętego :

- w Poznaniu dla diecezji poznańskiej

- w Ołomuńcu dla diecezji morawskiej

- w Chełmnie(1238r) i Elblągu(1236) dla diecezji pruskich

1225


Papież zostaje Grzegorz IX (1227-1241) popiera wyprawy misyjne w krajach bałtyckich.

Dominikanie ze św. Jackiem na czele przejmują kościół p.w.św. Jakuba w Sandomierzu i rozpoczynają budowę klasztoru wokół kościoła. Obecnie jedna z kaplic kościoła poświęcona jest św. Jackowi, tradycja podaje, że w niej to mieściła się obszerna cela w której mieszkał Jacek. Materialnymi pamiątkami związanymi ze św. Jackiem są witraż w prezbiterium ukazujący Świętego w bogatym tle wielu wątków z jego życia, w kaplicy obraz przedstawiający scenę objawienia się mu Matki Boskiej z Dzieciątkiem, jak również rzeźba kamienna przedstawiająca postać św. Jacka.

1226

 
Legendy głoszą, że św. Jacek przywiózł z Italii do Sandomierza nieznaną w Polsce odmianę orzecha włoskiego, który w sandomierskiej glebie tak dobrze się przyjął, że po dzień dzisiejszy orzechy nazywane są na tę pamiątkę” jackami”. Ich owoce skutecznie służyły sandomierzanom w różnych chorobach. Były duże i miały bardzo delikatną skorupkę.

Inna opowieść głosi, że Jacek pozyskał ziemię na budowę klasztoru w wyniku zakładu z jej właścicielem, który zgodził się ją mu oddać, jak wyrosną drzewa lip posadzone korzeniami do góry. Jacek,jak się założył tak i uczynił, a lipy dzięki żarliwej modlitwie wyrosły i do dzisiaj zdobią otoczenie kościoła.

1226

(5)

Urodził się Bolesław V Wstydliwy Książę Sandomierski syn Leszka Białego


Za zgodą księcia Henryka Brodatego dominikanie przejmują od kanoników regularnych kościół św. Wojciecha we Wrocławiu. Przeorem zostaje Czesław.

1226



Kiedy klasztor przy kościele Św. Trójcy w Krakowie był już gotowy, biskup Iwon Odrowąż dokonał aktu uroczystego przekazania fundacji dominikanom

1227


Leszek Biały Książę Sandomierski zamordowany podczas próby opanowania Rusi Halickiej



W Kamieniu Pomorskim Jacek w 1227 roku otrzymał od księcia Warcisława III kościół św. Idziego.

Tak jak miało to miejsce w przypadku Wrocławia, gdzie działania Jacka wspierał biskup Wawrzyniec, również w Kamieniu nie obyło się bez poparcia miejscowego biskupa.

W działaniach tych domyślać się można pewnych podtekstów politycznych, jako że założenie klasztoru w Kamieniu zbiega się w czasie z ostrym sporem pomiędzy arcybiskupami Gniezna i Magdeburga o władzę nad diecezją kamieńską.

1227

(17)

Papieżem zostaje Grzegorz IX (1227- 1241) przyjaciel św. Dominika i biskupa Iwona Odrowąża




Św. Jacek przebywa w Gdańsku i zakłada tu konwent.

Misja jego znajduje poparcie u biskupa włocławskiego Michała, do którego diecezji należał Gdańsk.

W dniu 22 stycznia 1227 r. Świętopełek II, pierwszy samodzielny władca Pomorza, wręczył Braciom Zakonu Kaznodziejów dokument nadający zakonowi kościół św. Mikołaja, przyległe grunty oraz liczne przywileje. Książe miał zapewne polityczny interes wspierać krakowskich dominikanów, zależało mu na złagodzeniu konfliktu ze swym zwierzchnikiem, księciem Leszkiem Białym. Chciał on podnieść w ten sposób prestiż Gdańska jako książęcej stolicy.

W dniu 22 stycznia 1227r. Świętopełk wręczył dominikanom dokument o następującej treści:

"W imię Trójcy Świętej Niepodzielnej. Ja, Świętopełk, książę Pomorza tak obecnie jak i w przyszłości, obecne pismo sporządzam jako książę szlachetny. Ponieważ ubodzy w Chrystusie, mianowicie Bracia Zakonu Kaznodziejów, święci w pobożności i na całym świecie słynący z religijności prosili mnie, ja ojcowską troską na ziemi mojej chcąc zatroszczyć o moje życie przyszłe, za radą Ojca Naszego Michała kujawskiego biskupa i wielu szlachetnych mężów kościoła św. Mikołaja w Gdańsku, którego kapelan mój Wilhelm w rekompensatę otrzyma równie dobre lub lepsze zadośćuczynienie, uwalniam [kościół] od powinności wszelkich pod warunkiem otrzymania uroczystego konduktu pogrzebowego ze wszelkimi świadczeniami, pogrzebu bezpłatnego i zatroszczenia się na wieczność o uwolnienie duszy mojej z wszelkich grzechów. Aby to postanowienie przetrwało wieczne i nienaruszone, na potwierdzenie niniejszego dokumentu przyłożyłem moją pieczęć i [uczyniłem to w obecności] świadków. Ktokolwiek więc zechciałby nierozważnie i zawistnie występować przeciw mojej donacji albo nadać nowy kształt naszej decyzji, niech będzie ukarany przez Boga Wszechmocnego, publicznie ogłoszony i klątwą miecza przez papieża obłożony. Pod tą opieką Boską i kościelną ofiarowuję braciom wyżej wymienionym miejsce, które im nadałem. Ktokolwiek chciałby to zmienić, ma być ukarany. Świadkami zaś są: pan Gotfryd kanonik kościoła grodowego, magister Ewerchard, magister Jan fizyk, Gerwin scholastyk, pan Jan Golias, magister Jan notariusz książęcy, komes Unceslaus, komes Gniewomir, komes Wencczeslaus podstoli, Stefan trybun, Jakub podskarbi, Herman Sapiens, Andrzej wójt, Albert i wszyscy inni liczni, którzy w obliczu mojego ludu potwierdzili nadanie kościoła. Działo się to roku po narodzeniu Pana 1227, w dzień św. Wincentego, męczennika i diakona" (tłumaczenie Ojców Dominikanów).

Pozycję gdańskich dominikanów utwierdził wydany w 1280r. kolejny dokument, w którym syn Świętopełka, Mściwój II, potwierdził przywileje, nadane klasztorowi przez ojca.

5 maja 1227 r. Papież Grzegorz IX, zatwierdził specjalną bulą fakt prawnego istnienia konwentu.

Jest to kolejny sukces św. Jacka.




1226*

1227




(4)





(17)

Dominikanie mieli wesprzeć cystersów z Oliwy w akcji ewangelizacyjnej. Pomiędzy zakonami dochodzi do rywalizacji w prowadzeniu tej akcji.

Poprawne stosunki księcia Świętopełka z dominikanami nie przetrwały zbyt długo i doszło do ostrego konfliktu zakończonego zadośćuczynieniem księcia na rzecz poszkodowanego klasztoru

1. W 1228 roku kapituła prowincjonalna wysłała św. Jacka jako swojego delegata na kapitułę generalną do Paryża Udał się tam w towarzystwie przeora konwentu sandomierskiego, Marcina, i prowincjała, Gerarda.

2. W uznaniu dokonań dominikanów polskich a zwłaszcza ustanowienia klasztorów w Krakowie, Sandomierzu, Płocku, Kamieniu Pomorskim Wrocławiu i Gdańsku na tej kapitule ustanowiono wśród nowych prowincji także Prowincję Polską, składająca się z konwentów usytuowanych w Polsce, Czechach, Morawach, Śląsku i na Pomorzu. Stolicą Prowincji został konwent Św. Trójcy w Krakowie.

3. W następnych latach polscy dominikanie apostołują w Prusach na Litwie oraz na Rusi zakładają również klasztory wśród Słowian Połabskich.

1228


(4)


Z dokumentów klasztoru. Św. Trójcy w Krakowie wynika, że 29 września 1228 r. Jacek i prowincjał Gerard wzięli udział w kapitule prowincjonalnej krakowskiej.

Domniemać należy, że składali sprawozdanie z sukcesu paryskiego młodej polskiej prowincji.

1228
(4)

(14)


Misja Ruska (1228)

1.Św. Jacek przybywa do Kijowa gdzie zakłada konwent pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny założony w kościele benedyktynów irlandzkich i pozostaje tu przez 3 lata rozpoczynając dzieło zjednoczenia prawosławnej Rusi z kościołem katolickim.

2. Opuszcza Kijów w 1232r pozostawiając obowiązki przełożonego, bratu Godynowi.

3. Jednak, już w roku 1233 książę Kijowski Włodzimierz Rurykowicz, podburzony przez prawosławnych kniaziów, likwiduje placówkę kijowską, obawiając się negatywnych skutków propagandy zakonników dla swojego wschodniego obrządku.

4. Są ślady wskazujące, że św. Jacek założył również klasztor w księstwie suzdalskim pod Moskwą.*).

5. Ikonografia najczęściej przedstawia św. Jacka z monstrancją, czy też z kustodią w ręku, i z figurą Matki Bożej w ręce drugiej. Legenda, bowiem głosi, że kiedy św. Jacek musiał uciekać przed Tatarami z Kijowa, zabrał ze sobą Najświętszą Eucharystię, by ją nie narazić na zniewagi. Wtedy miał usłyszeć głos idący z figury:

"Jacku, zabierasz Syna, a zostawiasz Matkę".

Kiedy zaś Święty dał do zrozumienia, że kamiennej figury nie udźwignie, Matka Boża miała go zapewnić, że nie będzie taka ciężka. W kościele dominikanów w Krakowie pokazują dużą kamienną statuę jako "Matkę Bożą Jackową". Być może, że tradycja chciała w tej legendzie przechować w pamięci potomnych kult św. Jacka dla Eucharystii i Matki Bożej.

W 1240 r. na Kijów napadli Tatarzy znani z wielkiego okrucieństwa.

Z tego powodu w mieście powstało niemałe zamieszanie. (18)

Św. Jacek odprawiał Mszę św. gdy przybył do Niego jeden z braci i zawołał:

"Ojcze drogi, już po nas! Uciekajmy".

Jacek zabrał ze sobą to, co uważał za najcenniejsze Najświętszy Sakrament. Wychodząc z kościoła usłyszał:

"Jacku, mego Syna zabierasz, a mnie zostawiasz? Weź mnie ze sobą!"

Jacek smutny odpowiedział:

"Matko moja. Jakże Cię uniosę, kiedyś taka ciężka!"

Najświętsza Panna odpowiedziała:

"Weź mnie ze sobą, mój Syn ulży ci ciężaru".

Nie namyślał się dłużej, zabrał alabastrową figurę Matki Bożej i uciekł z miasta.

Gdy dotarł z braćmi nad Dniepr zobaczył, że nie ma nikogo, kto by ich przeprawił na drugi brzeg. Pomodlił się i nie wahając się rzucił swój płaszcz na wodę i na nim bezpiecznie przepłynęli przez rzekę.

Ta legenda przetrwała jako wyjątkowe świadectwo zainteresowania się miejscowej ludności apostolską działalnością świętego.

6. Na misji ruskiej jest inicjatorem i autorem Kodeksu Kumańskiego (Codicis Cumanici - rękopisu z biblioteki św. Marka w:Wenecyi, wydanego też w druku przez Akademię węgierską).(27).

7. Kaznodzieje nie opuścili jednak Rusi, przenieśli się do Halicza, a później do Włodzimierza, zakładając w obu miastach swoje klasztory. Misja ruska, zainicjowana przez Jacka, trwała na Rusi Czerwonej do czasu najazdu Tatarów w latach 1240-41.



1228

1222*



1232

1228




1233


(13)

(2)



(13)

(4)




(9)

(11)







Papież Grrzegorz IX poświęca wiele uwagi sprawom ruskim, w które bezpośrednio zaangażowany był Kościół polski za sprawą dominikanów.

Podczas podróży do Włoch zmarł biskup Iwo Odrowąż. Dominikanie sprowadzili jego ciało do Krakowa i pochowali w kościele św. Trójcy.

1229



W liście Papieża Grzegorza IX do prowincjała dominikanów Gerarda polecającym zbadanie możliwości ustanowienia biskupstwa łacińskiego na Rusi wymienia się osobę Jacka, choć imię to pomylono z współbrzmiącym Jacobo (Jakub) prawdopodobnie imienia tego święty Jacek używał jednocześnie, wszakże dominikanie zwani byli również jakobinami.

1232
(13)


Towarzysz z Rzymu i brat zakonny św. Jacka, św. Czesław zostaje przełożonym dominikanów na całą Polskę 1233-1236

1233




Misja Pruska - Dwie zbrojne krucjaty rycerstwa na Prusów w latach 1222 i 1223 i wyprawa krzyżowa książąt na przełomie lat 1233/1234 osłabiły ich opór ale nie przyniosły trwałych rezultatów. Zgodnie z nową rodzącą się doktryną kościoła do pogan należało docierać słowem Bożym, niesionym przez ubogiego kaznodzieję.

Był to zmierzch akcji zbrojnych inicjowanych przez kościół w imię nawracania na wiarę pogan.

1. Dominikanie przyjmują na siebie całą misje pruską po wycofaniu się stamtąd dotychczasowych misjonarzy cystersów z Oliwy.

2. Św. Jacek po powrocie z Rusi staje na czele tej pruskiej akcji misyjnej. Podstawą misji są klasztory w Chełmnie, Gdańsku i Płocku.

3. Pracą na tej misji zasłużył sobie na miano "Apostoł Prus".

4. W 1233r. dominikanie docierają wzdłuż Bałtyku do Łotwy do państwa kościelnego.


1230

1230


1236


(13)

(2)

(4)

W1234r Grzegorz IX kanonizuje św. Dominika.


Swiętopełek Pomorski jaki i inni książeta polscy dażą do opanowania Prus. Organizują wyprawę krzyżową latach 233/34


Biskup cystersów Chrystian pragnie stworzyć tu własne państwo na wzór państwa kościelnego biskupa ryskiego. Takie same plany mją Krzyżacy.

W Chełmnie biskup Chrystian, cysters,osadza dominikanów i powierza im dzieło dalszej pracy wśród pogan. Kiedy Chrystian wpada w niewolę u Sambów, powierza kierownictwo misji Jackowi.

Jacek dokonuje erekcji chełmińskiego konwentu w 1238 roku.

Klasztor Chełmiński powstał jako siódmy z kolei po Krakowie, Wrocławiu, kamieniu Pomorskim, Płocku, Gdańsku i Sandomierzu.

W prezbiterium kościoła spoczęły szczątki biskupa Heidenryka (Henryka z Moraw) zmarłego w dn. 29 lipca 1263r pierwszego biskupa chełmińskiego diecezji chełmińskiej, utworzonej w dn. 29 lipca 1243r. bullą papieża Innocentego IV, prowincjonała dominikanów polskich w latach 1238-1240. Płyta nagrobna z wizerunkiem biskupa udzielającego błogosławieństwa zachowała się do dzisiaj.

1233

1238

(4)

(21)

W 1234r Grzegorz IX kanonizuje św. Dominika, jest rzecznikiem włączenia dominikanów do misji pruskiej

Założył klasztor w Elblągu ufundowany przez Krzyżaków.

1236

1238

(4)

(13)


Owoce wysiłków apostolskich św. Jacka są znaczne, skoro papież poleca swemu legatowi Wilchemowi z Modeny podzielenie Prus na diecezje i wyznaczenie biskupów spośród dominikanów.

1236

(13)


Podpis św. Jacka widnieje na dwóch dokumentach (1236 i 1238), które Krzyżakom nadawały pewne przywileje, by mogli prowadzić swoją misyjną działalność. W tym, bowiem celu w 1226 roku zostali sprowadzeni przez księcia mazowieckiego, Konrada.

Św. Jacek przebywa w Gnieźnie w charakterze pełnomocnika krzyżackiego i uzyskał od Władysława Odońca zwolnienie od cła dla krzyżowców, osadników oraz kupców udających się do Prus.


1236





1238


(4)





(13)

1237 - przybycie franciszkanów do Krakowa i Wrocławia

Niedługo potem był w Toruniu, Rydze, w Dorpacie i w Królewcu.




1.Przebywa w Haliczu po opuszczeniu Kijowa, życzliwie przyjęci przez Księcia Daniela dominikanie zakładają swój klasztor, nieco później we Włodzimierzu.

3. Pomagają Księciu Danielowi w staraniach o koronę i o unię z Kościołem zachodnim.



1238



(4)


1.Nad klasztorami pomorskimi ustanowił św. Jacek przełożonym swojego ucznia, Benedykta, a nad klasztorami litewskimi Wita.

Obaj do dekretu Urbana VIII byli czczeni jako święci, doznawali chwały ołtarzy.

1238



Okres przybycia Dominikanów do Przemyśla jest słabo udokumentowany, ale najczęściej przyjmuje się, że konwent powstał około 1240 roku, a ufundował go św. Jacek Odrowąż. Rozpoczynając działalność misyjną na Rusi w roku 1230, założył w 1238 konwent w Haliczu, a w 1241 roku był już w Krakowie. Te dwa fakty posłużyły badaczom do wysunięcia wniosku o czasie fundacji (przybycia) pierwszych Dominikanów do Przemyśla między 1238 a 1241 rokiem. Pierwsza jednak, potwierdzona wzmianka o Dominikanach przemyskich pochodzi z dokumentu wystawionego 28 stycznia 1378 roku, w którym papież Grzegorz XI (1370-1378) wydzielił z konwentów dominikańskich w Kamieńcu Podolskim, Lwowie, Łańcucie, Przemyślu, Serecie i Smotryczu - Towarzystwo Braci Pielgrzymujących dla Chrystusa.

1240

(23)


Założył klasztor w Żytomierzu

1240



1.Misja Ruska na Rusi Czerwonej zainicjowana przez św. Jacka, kończy się wraz z najazdem Tatarów 1240/1241.

2. Podczas najazdu Tatarów zniszczone zostają pierwsze w Polsce konwenty w Krakowie i Sandomierzu

3. Płonie klasztor w Płocku, w czasie powstania ośmielonych najazdem Tatarów, Prusów przeciwko Krzyżakom,

W czasie wojny z Tatarami i Prusami ginie wielu braci, zakon ponosi znaczne straty







1241


Tatarzy niszczą konwenty w Sandomierzu, Krakowie,Ołomłyńcu, Haliczu.

W 1242 r Prusowie wspomagani przez Świętopełka występują przeciw krzyżakom. Papież zezwala na zorganizowanie zbrojnej krucjaty, której ogłoszenie powiezono m.in. dominikanom polskim. Jednakże skargi uwolnionego biskupa Chrystiana, poselstwo Świętopełka oraz informacje Jacka powodują zmianę zapatrywań Kurii papieskiej na zamiary krzyżaków i objęcie ich ekskomuniką.

Powrócił do Krakowa z misji na Prusach i w Litwie. Tu, zapewne z powodu politycznych zawirowań i obecności na Wawelu księcia Konrada Mazowieckiego, sceptycznie odnoszącego się do dominikanów, odsunął się od działalności publicznej,aby głosić po wsiach życie Zbawiciela i Jego Matki, a wyjaśnienie prawd dogmatycznych wiązał z poszczególnymi tajemnicami życia Chrystusa. Kazania te przeplatane były modlitwami powszechnie wówczas znanymi, to jest Modlitwą Pańską i Zdrowaś Maryjo. Z tej metody kaznodziejskiej powstała później modlitwa różańcowa, łącząca rozmyślanie tajemnic życia i śmierci Chrystusa i Jego Matki z jednoczesnym odmawianiem modlitw ustnych. Uważać, więc możemy św. Jacka za założyciela i apostoła tej najpierworodniejszej modlitwy różańcowej w Polsce.

Jego osoba ma wielki wpływ na życie religijne dworu Bolesława Wstydliwego i mieszkańców Krakowa i okolicy.

Jego mądrość, doświadczenie, religijność, asceza zbliżają ku niemu szereg świątobliwych postaci: jak księżna matka Grzymisława, bł. Salomea, bł Kinga i jej siostra Jolanta. Ludzie słuchali jego znakomitych kazań i szukali u niego kierownictwa duchowego.

Święty otoczony był kultem już za życia.

1240*

1243

(3)

(13)

Papieżem zostaje Innocenty IV (1243-1254)

"Św. Jacek z Pierogami".

Ten przydomek "z Pierogami" wziął się stąd, iż w tym czasie kiedy żył panował głód i wiele osób umierało z głodu. On mający zaplecze materialne karmił zgłodniałych właśnie "PIEROGAMI" swojego pomysłu. Jest przekaz, iż sam z pokory głębokiej (choć pochodził z możnego rodu) przyrządzał swoje słynne pierogi. Stąd wziął się przydomek przyszłego świętego.

   
Brat Henryk (Heidenryk), towarzysz św. Jacka zostaje biskupem misyjnym Jadźwingów w nowoutworzonej przez papieża Inocentego IV diecezji chełmińskiej.

1248

 
Legat papieski Wilhelm, biskup Modeny tworzy w Prusach cztery diecezje : we Fromborku, w Królewcu, w Kwidzyniu i w Chełmży

Dominikanie krakowscy biorą udział w poselstwie do Rzymu w sprawie kanonizacji Stanisława Szczepanowskiego (ze Szczepanowa). Kanonizacja podniosła na duchu cały naród. Żywot świętego Stanisława miał wielkie znaczenie dla kształtowania się świadomości narodowej, niezależności i potęgi Polski w okresie rozbicia dzielnicowego.

Na przebieg tej kanonizacji św. Jacek miał wielki wpływ osobisty.

Tak opisują ten dzień kroniki:

"Znakiem uległego uznania świętego za patrona narodu polskiego była wielka procesja, krocząca od stóp Wawelu wzdłuż Wisły na Skałkę. [...] W kondukcie pogrzebowym rozwinął się tam cały wieniec świętości ówczesnej Polski. Czyż wątpić można, że zjechał na tę uroczystość ten, który sam ją do dawna przysposabiał, św. Jacek [Odrowąż] i towarzysz jego Sadok? Szli skromnie w szeregach swej braci dominikańskiej, nie wyróżniając się od nikogo [...]. Trzecim był bł. Wit, na Litwę naznaczony, a czwartym bł. Prandota [biskup krakowski, najbliższy współpracownik dworu książęcego]. Dodajmy pięć świętych niewiast: matkę wielkiego księcia Grzymisławę, dziewiczą jego małżonkę Kingę i siostrę rodzoną Salomeę. Nadto dwie święte zakonnice Norbertanki i klasztoru na Zwierzyńcu: [...] Bronisławę Odrowążównę i towarzyszkę jej, bł. Judytę. [...] Dziewięciu świętych brało udział w tej procesji, prawdziwej procesji świętych”.

Szerzący się kult św. Stanisława biskupa i męczennika miał wyjątkowe znaczenie w okresie rozbicia dzielnicowego. Rozpowszechniona legenda, silnie przemawiająca do wyobraźni współczesnych, głosiła, że tak jak kiedyś posiekane ciało biskupa zrosło się w cudowny sposób, tak rozczłonkowany na dzielnice kraj połączy się na nowo pod wspólnym berłem.

Był to zatem element konkretnego politycznego wymiaru, którego wartości nie sposób nie docenić. Dodajmy, że w powstałym wówczas hymnie kościelnym Gaude Mater Polonia nazwą Polonia objęto wszystkie ziemie polskie

1253

(24)

Dominikanin polski Wit, przyjaciel i uczeń św. Jacka zostaje konsekrowany na biskupa litewskiego, któremu Mendog uniemożliwia działalność wprowadzając na to stanowisko kapłana krzyżackiego Chrystiana.

Legat papieski koronuje Daniela Halickiego i Mendoga na króla Litwy.


Umiera św. Jacek, około godziny dziewiątej dnia 15 sierpnia 1257 r.

W uroczystość Najświętszej Maryi Panny.

Odejście świętego Jacka z tego świata.

Gdy choroba się wzmagała, wezwał do siebie starszych braci i powiedział  im:

"Bracia najdrożsi, gdy na wezwanie Boże jutro mam opuścić ten świat, pragnę pozostawić wam to co usłyszałem z ust ojca naszego Dominika, żebyście byli pokorni, mieli wzajemną miłość i zachowali dobrowolne ubóstwo. Bo to jest testament wiecznego dziedzictwa".

Nazajutrz odmówił brewiarz, z największą skrucha przyjął sakramenty święte, w otoczeniu modlących się i płaczących braci, wzniósł ręce do nieba i ze łzami zaczął odmawiać psalm: "W tobie Panie położyłem nadzieję". Gdy wypowiedział:

"W ręce Twoje oddaję duszę moją"

Skonał.

1.Na ten czas prowincja polska posiada 53 konwenty (podaje się również liczbę 27 konwentów )oraz setki Kaznodziejów. W zakonie Dominikanów było wówczas 13 tys. braci zgromadzonych w 400 konwentach (30)

Na południu i na zachodzie w skład prowincji polskiej weszły kraje słowiańskie, wówczas niezależne i politycznie wyżej stojące i kraje należące nawet do cesarstwa niemieckiego, które nigdy przedtem ani potem nie należały politycznie do Polski. Na wschodzie zaś wszystkie kraje na wschód od Wisły i Bugu a więc Prusy Krzyżackie, Litwa, Ruś, Ukraina zadnieprzańska, Bukowina.

2.Jako pierwszy w naszym kraju wprowadził zasadę systematycznego i wielostronnego nauczania kaznodziejskiego.

3. Wprowadził modlitwę różańcową.

4. Powstawał kult św. Jacka jako apostoła Maryi, polskiego cudotwórcy, misjonarza Słowian i Patrona Królestwa Polskiego.

5. Św. Jacek Odrowąż był autorem bojowego hymnu w ciągu tylu wieków rycerstwa polskiego, »Boga Rodzica«. Prawdopodobnie, hymn ten był po raz pierwszy śpiewany przez rycerstwo polskie w boju jego z Mongołami pod Legnicą na Śląsku (27).

+1257

.(2)
(4)
















(12)


Podczas najazdu Tatarów na Sandomierz w kościele pw. Św. Jakuba poniosło męczeńską śmierć 49 dominikanów. Wśród zamordowanych był przeor klasztoru bł. Sadok, przyjaciel św. Jacka z okresu pobytu w Rzymie. Bł. Sadok został wysłany ok. 1221 r przez św. Dominika wraz z trzema współbraćmi do Zagrzebia, podobnie jak św. Jacek do Krakowa. Przyjaźń ze św. Jackiem zapewne miała wpływ na to, że został on przeorem w Sandomierzu gdzie św. Jacek zasadził już lipy.... Kult męczenników sandomierskich zatwierdził w 1807 papież Pius VII.

Bracia umarli śpiewając Salve Regina, a na ich cześć i pamiątkę polscy dominikanie mogą nosić czerwone pasy.

1259
1260



Powstaje rejestr cudów „Liber miraculorum” prowadzony kolejno przez :

-Bogusława Starszego (1268-1283)

-Klemensa (1284-1290)

-Bogusława Młodszego(1290) - w dalszych latach brak troski o kontynuację

-Mateusza (1329)

-Fryderyka (1331)

-Stanisława (1352)

1268

Dokumenty potwierdzają istnienie w Kamieniu kościoła parafialnego

1271
(16)


Na kapitule generalnej w Bordeaux mówi się o kulcie świętości Jacka

1277
(3)


W zapiskach konwentu krakowskiego czytamy taki urywek z 1277 roku:

"w klasztorze krakowskim leży brat Jacek, mocen wskrzesić zmarłych".

Rozpoczęto starania o kanonizację, jak świadczy o tym założona tu księga cudów.

1277
(4)


Książe gdański Mściwoj II osadza w Słupsku dominikanów.

Powstaje Konwent Słupski. W 1981 r św. Jacek zostaje patronem kościoła w Słupsku, znajdującego się w miejscu istniejącego tu niegdyś klasztoru.

1278

Rejestr cudów prowadzi O. Klemens

1284 do 1290

Rejestr cudów prowadzi lektor Bogusław, promotor kultu Świętego

1290

Brak troski o kontynuację "Liber miraculorum"

1290 do 1329

Rejestr cudów prowadzi O. Mateusz

1329


Rejestr cudów prowadzi O. Fryderyk

1331

Arcybiskup Janisław sprowadza dominikanów do Żnina

1338

22 lipca 1352r hagiograf lektor Stanisław, będąc światkiem cudu za wstawiennictwem Jacka przystępuje do pisania zachowanej do dzisiaj redakcji żywota św. Jacka

1352



Z biegiem czasu ród Odrowążów rozrastał się w Opoczyńskiem i Odrowążowie od nazwy swych dóbr dziedzicznych przybierali w XV w. nazwiska przymiotnikowe jak
Odrawąż - Białaczewski vel Białaczowski z Białaczowa, Odrowąż - Petrykowski z Petrykóz, Odrowąż - Konecki z Końskich (Końskie do 1867r. było w granicach pow. opoczyńskiego), Odrowąż - Modliszewski, Odrowąż - Bębnowski z Bębnowa itp.
Starostami Grodu Opoczyńskiego byli właśnie Odrowążowie. Oni to nad "Bramą Zamkową" w Opocznie umieścili swój HERB, gdyż tutaj urzędował m.in. STAROSTA. Z biegiem czasu Odrowążowie wprowadzili swój własny herb do pieczęci grodowej i Opoczno otrzymało herb "Odrowąż".




Papież Marcin V w roku 1427 zezwolił na obchodzenie święta św. Jacka w prowincji polskiej. Intensywne starania dalsze, poparte przez petycje królów polskich Stefana Batorego i Zygmunta III dały wynik.

1427

(4)


Polski definitor przywozi na kapitułę generalna zakonu w Ferrarze opis cudów św. Jacka

1494

(16)


Biskup krakowski kardynał Fryderyk Jagielończyk wysyła list do Rzymu, prosząc o kanoonizację.n w Krakowie przesłuchano 409 świadków.

1497

(16)

Wybuchły reformacje protestanckie, co powstrzymało rozwój kultu

Żywot św. Jacka napisany przez lektora Stanisława zostaje wykorzystany przez A.Leandra O.P. w dziele De viris illustribus Ordinis Praedicatorum (Bononiae 1517) oraz w pracy H.Borsellego O.P. Chronica Magistrorum generalium Ordinis fratrum Praedicatorum (rkp. Bolonia, Bibl Uniw.sygn.1999). Z końca XV w.

1517



Król Zygmunt Stary wysyła do Rzymu prośbę o kanonizację do papieża Leona X

1518

(16)


Mikołaj Hussovianus opisuje życie św. Jacka w pięknym heksametrze

1525

(16)

Giną akta przesłane z Krakowa w czasie „sacco di Roma” dokonane przez wojska Karola V w 1526 r

Papież Klemens VII w 1527 roku ogłosił go błogosławionym. Zezwolił oddawać cześć relikwiom oraz na obchodzenie corocznej rocznicy jego śmierci w dn. 16 sierpnia przez oficjum i mszę św. we wszystkich klasztorach dominikańskich. Zezwolił na malowanie podobizn św. Jacka i wystawianie ich w klasztorach zakonu kaznodziejskiego

1527

(4)

(16)


Dominikanie uzyskali zezwolenie na procesje teforyczną ku czci św. Jacka w dn. 16 sierpnia. W odpowiedzi na prośbę królewską papież Klemens VII rozszerzył na wszystkie kościoły w Polsce zezwolenie na obchodzenie uroczystości św. Jacka brewiarzem i mszę „de uno confessore”. Była to formalna beatyfikacja. Papież odłożył kanonizacje na „spokojniejsze czasy”. Wówczas to powstały osobne formularze mszy i brewiarza o św. Jacku.

1530

(16)


Na prośbę synodu w Piotrkowie ponownie przystąpiono do procesu kanonizacyjnego. Ks. Sporn zawiózł do Rzymu kopię pierwszego krakowskiego procesu kanonizacyjnego, jednakże uznano ją w Rzymie za nieautentyczną.

1539

(16)


Papież Paweł III nadał prowincji polskiej przywilej odprawiania w każdy wolny od święta czwartek w swoich kościołach wotywnej mszy i wotywnego oficjum o św. Jacku. Papież Paweł VI zlecił ponownie komisji złożonej z czterech kardynałów rozpatrzenie sprawy. Badania procesowe prowadzono w Krakowie i zakończono w 1545 r.

1542

(16)


Papież Paweł III polecił przenieść relikwie świętego do bardziej godnego miejsca. Relikwie odnalazł prowincjał o Tomasz z Krakowa. Translacji szczątków za zezwoleniem papieża, dokonał Prymas polski Piotr Gamrat. brało w niej udział wielu dostojników i lekarzy ( m.in. chirurdzy biegli w anatomii) Szczątki złożona do nowowybudowanej kapliczki pod ołtarzem w kościele Św. Ttrójcy w Krakowie.

1543

(16)

Rozwój ruchów innowierczych i brak zainteresowania króla Zygmunta Augusta opóźnia ukończenie procesu kanonizacyjnego

Prowincjał dominikanów Melchior z Mościsk przebywający na kapitule generalnej w Rzymie odnalazł w archiwum kardynała Caraffy, późniejszego papieża Pawła IV akta kanonizacyjne świętego wysłane do Rzymu jeszcze papieżowi Klemensowi VII (1523-1534).

1580

(16)


Przebywający w Krakowie legat papieski kardynał Hipolit Aldobrandini, będąc u grobu św. Jacka jest świadkiem oddawanej mu czci.

Był to późniejszy papież Klemens VIII, co było korzystne dla kanonizacji świętego.

1985

(16)


Dominikanin O. Seweryn z Lubomia gorliwy i skuteczny promotor zawozi do Watykanu na potrzeby procesu kanonizacyjnego żywot św. Jacka napisany przez Stanisława - lektora klasztoru krakowskiego. Obecnie w zbiorach Chgich w Bibliotece Watykańskiej w Rzymie (sygn. FIV.90).

Papież Sykstus V powierza sprawę kanonizacji Kongraegacji Obrzędów.

Gdy Kongregacja ta zajęła się okazało się ze nie ma pieniędzy na prace związane z kanonizacja, które były już na ukończeniu co przeciągnęło w czasie sprawę. Kiedy biskup Maciejowski przywiózł pieniądze, już za pontyfikatu Grzegorza XIV po pozytywnym załatwieniu dubium, prace komisji kardynalskiej miały się ku końcowi.

1589 r

(16)


Papieżem zostaje Klemens VIII, który osobiście zna kult oddawany św. Jackowi.

Komisja kardynalska orzeka, ze można przystąpić do kanonizacji.

1592



Kult św. Jacka nabiera coraz wiekszego zasięgu terytorialnego. Swiadczy o tym chociażby dodatek do Anthiponale z Metzu znajdującego się w Watykanie. Jak również trzy hymny ku czci św. Jacka w Hymnale z XVI w znajdującym się w Udine w płn. Włoszech.

XV

XVI




Król Zygmunt Stary kilkakrotnie zwracał się do Rzymu w sprawie kanonizacji. Dopiero jednak intensywne starania Batorego i Zygmunta III dały ostateczny wynik.
św. Jacek w chwale nieba

Na 40-tej sesji kardynałów ustalono miejsce i czas kanonizacji. 14 marca 1594 r. Zebrało się 47 kardynałów pod przewodnictwem Klemensa VIII na tajnym konsystorzu, gdzie 8 cudów uznano za wystarczające do kanonizacji, a tym samym proces kanonizacyjny Został definitywnie zamknięty. Dnia 24 marca odbył się publiczny konsystorz, na którym Cynus Campani wygłosił wobec Klemensa VIII, kardynałów i senatora Mińskiego mowę pochwalna, prosząc jednocześnie papieża o zaliczenie św. Jacka w poczet świętych.

Przygotowaniami do kanonizacji zajmował się Aleksander Medici, późniejszy papież Leon X.

W dniu 17 kwietnia 1594 roku w bazylice św. Piotra na Watykanie, po wysłuchaniu prośby senatora Mińskiego, posła króla Polski o kanonizację sw. Jacka, papież Klemens VIII, zaliczył O. Jacka w poczet świętych.

A oto tekst aktu kanonizacyjnego:

"W imię Boga wszechmogącego, Ojca i Syna i ducha świętego, świętych Apostołów Piotra i Pawła i w naszym imieniu postanawiamy i oświadczamy, po zasięgnięciu rady braci naszych, że błogosławionej pamięci Jacek z Polski, należący do zakonu kaznodziejskiego jest świętym i należy go wciągnąć do spisu świętych"

"Święci Pańscy Starego i Nowego Testamentu nie uczynili cudu, którego by i św. Jacek nie był uczynił" - powie papież Klemens VIII w dniu kanonizacji św. Jacka. A w bulli kanonizacyjnej naszego Świętego Patrona napisze: "Wiele spośród cudów pomijamy, gdyż ilość zdaje się być prawie nieprzeliczona". (20)

Była to kanonizacja pierwszego polskiego zakonnika i piątego świętego Polaka nie licząc pięciu braci polskich. Odbiła się takim rozgłosem po całym świecie jakiego nie doznał żaden święty.
Uroczystości kanonizacyjne odbyły się gdziekolwiek Zakon posiadał swój klasztor.

W Krakowie w odnowionej kaplicy św. Jacka król Zygmunt August ufundował piękny relikwiarz.

W Saragosie ogłoszono konkurs na wiersze, które by sławiły św. Jacka i pierwsza nagrodę otrzymał Miguel da Saaverda Cervantes, autor Don Kichota.

We Francji w kilku miejscowościach doznano łask za wstawiennictwem Jacka.

Maria Małgorzata Alacoque gdy jej czyniono trudności z wstąpienie do wizytek, poleciła się opiece świętego, który wysłuchał jej próśb.

W Kanadzie nad drzeką Yamarka, dopływem rzeki św.Wawrzyńca powstało miasto, nazwane jego imieniem stolica późniejszej diecezji diecezji – Saint Hyacinte.

Św. Jacek jest patronem Polskiej Prowincji Dominikanów.

Tajemnica i testament Jackowy (20).

Tajemnicą Jackową i jego największą zasługą jest to, że wychował Naród Maryjny, ożywił kult Maryjny i złotymi ogniwami różańca św. i bogatym kultem Maryjnym związał Naród z Jej tronem na wieki. Naród zaś polski rozkochał się w swej Matce, Pani, Hetmance i Królowej i nazwał się "niewolnikiem Maryi".

Naród polski, wiedziony nadprzyrodzonym instynktem, nie dał sobie wydrzeć z rąk różańca, z serc - miłości, a z obyczaju rodzimego - cnót Maryjnych.

Udał się nadzwyczajnie Jackowy siew. Paciorki, które Maryja zleciła Dominikowi, hojną ręką rozsiane i pracowicie kultywowane, rozrosły się i rozpleniły w wielki ogród Maryjny, w Jej Królestwo.

Za jego apostolski znój, pot, zmęczenie, cierpienie, głód i straszną poniewierkę podjętą dla Jej imienia - które niósł między ludy i narody - nagrodziła go po królewsku. Przyszła po niego w dzień swej chwały, w dzień Wniebowzięcia, i zabrała go do Królestwa swego Syna, koronując go podwój na koroną: dziewiczej czystości i Doktora, uczącego narody mariologii w praktyce.







1594




(14)



(16)


(13)







Na Śląsku rozprzestrzenia się protestantyzm i luteranizm co nie sprzyja kultowi świętych. Właściciele Kamienia są luteranami

Odrowążowie w miasteczku od ich imienia, tj. w ODROWĄŻU ufundowali kościół parafialny pod wezwaniem "św. Jacka z Pierogami".

Nawet istnieje tam coroczny duży odpust na "św. Jacka z Pierogami". Nawet najstarsi Opocznianie, którzy w tej chwili znajdują się w grobach w czasie wojny i głodu często powiadali: "o św. Jacku z Pierogami, ratuj nas od głodowej śmierci".

XVI *



Abraham Bzowski pisze żywot św. Jacka
1606

(16)


Prowincja ruska, otrzymała za patrona św. Jacka.
1612



W Nagasaki męczeńską śmierć ponieśli bł. Jacek Orfanel z Hiszpanii i bł.Józef od św. Jacka.
1622

(16)


Wybudowano w Warszawie pierwszy na świecie kościół ku czci św. Jacka
1638



Nad kolumnadą Berniniego na placu św. Piotra w Rzymie, pośród 140 świętych papieży, biskupów, doktorów Kościoła, męczenników i zakonników znajduje się jeden Polak - dominikanin św. Jacek Odrowąż (jego posąg stoi naprzeciwko lewej fontanny).
1660

(9)


Powstaje kopia obrazu z kościoła w Odrowążu przedstawiająca św. Jacka w chwili objawienia się mu Matki Boskiej z Dzieciątkiem, obecnie znajduje się ona w kaplicy św. Jacka w kościele św. Jakuba w Sandomierzu.

1673

(1)


W „Aktach Wizytacyjnych” kościoła w Kamieniu św. Jacek przedstawiony jest jako pierwszy patron kościoła.

1687

(15)


Przez Pawła Włodkowica na Soborze w Konstancy zostaje po raz pierwszy sformułowane i przedstawione teoretycznie prawo ludności uznane wówczas w naszej polityce państwowej jako zasada wdrażana przez św. Jacka tj. politycznego jednoczenia a nie podbijania sąsiednich, słabszych narodów.

Paweł Włodkowic czerpie w swym wystapieniu z jego dokonań i doświadczeń.




Powstaje wykonany przez Baltazara Fontanę ołtarz z sarkofagiem św. Jacka w kaplicy pod jego wezwaniem w kościele dominikanów.

1695 -

1703



W Francji w Chartrs i w Tuluzie św. Jacek odbiera cześć.

XVII



Relikwie św. Jacka trafiają do klasztoru Najśw. Sakramentu w Paryżu.

XVII



Od wieków św. Jacek jest czczony w kamieńskim zamku, była tam "izba pamięci" w której według podania miał się on urodzić. Były w niej pamiątki po Świętym: kołyska, habit zakonny, pasek i piuska.

1715

(15)

(9)

(16)


W kościele parafialnym w Kamieniu biskup wrocławski Eliasz Daniel von Sommerfeld święci ołtarz główny ku czci św. Jacka.

1720



Wdowa po Baltazarze Ludwiku von Larisch- hrabina Magdalena Engelburg -Kotulińska-Kryszkowic otrzymała indult zezwalający na urządzenie w niej kaplicy i odprawianie mszy jedynie dla mieszkańców zamku i służby dworskiej.

1730

(15)


Hrabina Magdalena Engelburg -Kotulińska-Kryszkowic zawiera z prowincjonałem dominikanów umowę na mocy, której zobowiązał się on w zamian za fundację ku czci św. Jacka i bł. Czesława wyznaczyć kapelana do posługi w kamieńskim zamku.

Miał on codziennie odprawiać Mszę św. w kaplicy zamkowej. Oddaje swoje klejnoty na odnowienie monstrancji, która do dziś uświetnia uroczystości odpustowe św. Jacka.

1743

(15)


Papież Klemens XIII udzielił kościołowi św. Jacka w Kamieniu na dzień św. Jacka 7-letniego odpustu.

1762

(16)


Syn hrabiny Karol Ludwik Jacek von Larisch odnawia kaplicę od zewnątrz k, jak i wewnątrz.

Ołtarz bogato inkrustowany srebrem został konsekrowany 13 lipca 1778 r. przez jego krewnego – Maurycego von Strachwitz, biskupa sufragana Wrocławia.

W ołtarzu były drogocenne obrazy św. Jacka i Trójcy Świętej koronującej Matkę Bożą. Z 3 listopada pochodzi dokument fundacyjny zatwierdzony przez władze kościelne i świeckie zarządzający aby kaplica nie służyła do żadnych celów świeckich.

1778

(15)


Fundacja została zatwierdzona w klasztorze Dominikanów św. Wacława w Opawie przez prowincjonała o.Serafina Horisznera.

1744

(15)


W odległości 9 km od Kamienia leży wieś Odrowąż. Jednakże wieś Odrowąż ku czci św. Jacka założył hrabia Karol Larisch z Otmic dopiero sześćset lat po narodzeniu Świętego na jego cześć.

1781



Na zamku kamieńskim znaleziono w blaszanych wazach żelazna puszkę z relikwiami i paciorkami różańcowymi ze skamieniałej masy perłowej (tzw. Perły św. Jacka)


1843

(15)


W gminie Proszowice jest figura św. Jacka trzymającego figurę Matki Boskiej wykonana z kamienia znajduje się przy drodze wiodącej z Kościelca do Teresina. Na cokole figury widoczny jest napis: "Św. Jacek fund. Adamczyk w r. 1844. Odnowiono 1929"

1844



Kaplica św. Jacka w kościele Św. Trójcy w Krakowie cudownym zrządzeniem Bożym ocalała z pożaru kościoła.

1850



Na 600-lecie śmierci św. Jacka artysta złotnik Paulus z Opola gruntownie odnowił kaplicę zamkową.

Uroczystości obchodzono przez tydzień przy udziale licznej grupy pielgrzymów. W kaplicy wystawiono na widok publiczny relikwie świętego. Napływ wiernych był wielki spowiadało 42 księży, do spowiedzi przystąpiła 2000 wiernych.

1857

(15)


W kościele w Borku Starym u dominikanów borkowskich jest ołtarz św. Jacka.
Duży jego obraz z puszką i figurą matki Bożej, data 1892 r.

Nad nim w okrągłych ramach Pan Jezus z krzyżem, a u stóp św. Katarzyna Ricci albo krewna św. Jacka -- bł. Bronisława.

Na górze figura św. Jana Nepomucena, ale może to być także św. Jan Kanty.

1892



Uroczyście przezywano uroczystości 300-lecia kanonizacji św. Jacka w zarówno w Kamieniu jak i w Krakowie.

Ksiądz Prałat Andrzej Knycz wykupił mocno zniszczoną kaplicę świętego Jacka, wyremontował ją i 17 sierpnia 1894 roku, w dzień patronalny Świętego Jacka dokonano uroczystego poświęcenia kaplicy świętowano pierwszy odpust Świętego Jacka w Oświęcimiu.

Podanie głosi, że święty Jacek przechodził przez Oświęcim, gdy wracał z Pragi do Krakowa.

W Pradze przebywał przez jakiś czas jego krewny błogosławiony Czesław Odrowąż. Święty Jacek jest zatem związany z Oświęcimiem od XIII wieku po dzień dzisiejszy. Powinien być patronem Oświęcimia.

1894

(15)

(22)


Dla stałego programowego ujęcia oryentalistyki polskiej powstaje polska stacja naukową na Wschodzie z ekspozyturą w Sofii i Konstantynopolu na cześć pierwszego polskiego oryentalisty, św. Jacka Odrowąża nazwana »Hyacyntheum«.
Założono ją dla badań lingwistycznych, folklorystycznych i archiwalnych (z tych ostatnich do stosunków Polski z Turcyą i Tatarami), obejmujące bliższy Wschód.

1906

(27)


Polską Prowincję św. Jacka reaktywowano w 1927 roku w ówczesnych granicach państwa.
1927

(29)
Nie miał Jacek szczęścia do wojsk nadchodzących ze wschodu.

Za życia musiał uciekać z Kijowa przed hordami tatarskimi. Niemal siedemset lat po jego śmierci wojska radzieckie zajęły zamek w Kamieniu i urządziły tu szpital. Pozostawiły po sobie spaloną kaplicę świętego Jacka.

Święte pamiątki zginęły, a zamek na pół wieku zamarł i niszczał pod zarządem władz wojskowych. Obok Kamienia powstało lotnisko wojskowe.

1945

(9)


700 rocznica zgonu była uroczyście obchodzona w Polsce jako partrona diecezji katowickiej i opolskiej.

Papież Pius XII pisze list do Generała Zakonu Dominikanów w 700-NĄ ROCZNICĘ ŚMIERCI ŚW. JACKA Dan w Rzymie, u św. Piotra, dnia 1 sierpnia 1957 r., dziewiętnastego roku Naszego Pontyfikatu.

Cytat "Tutaj bez wątpienia należą specjalne związki, jakie łączyły św. Jacka z Waszym Patriarchą. On, bowiem zarówno w Rzymie, gdzie przez samego Waszego Założyciela został przyjęty do Zakonu Kaznodziejskiego, jak zwłaszcza w Bolonia, w którym to mieście przez niemały odstęp czasu wspólnie z nim przebywał - czerpał od św. Dominika jakby z samego źródła" (De vita et miraculis S. Hyacinthi, Monum. Poloniae. IV, Leopoli, 1884, p. 849) zasady świętego życia i świętego działania, do których w podziwu godny sposób dostosował swoje czyny aż do ostatniego tchnienia.

1957

(7)


Jako jedyny święty spoza kręgu świętych biblijnych związanych z narodem francuskim, znalazł sobie miejsce w długim szeregu postaci świętych ustawionych w Lourdes wzdłuż drogi procesyjnej z placu spotkań z chorymi do bazyliki mariackiej.


(16)


W kamieniu odbywają się uroczystości milenijne z udziałem Episkopatu Polski.

Przewodził nim Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński a głównym celebransem był abp. Krakowa, Karol Wojtyła obecny papież Jan Paweł II.

Wielkim życzeniem prymasa było by mógł udać się choćby na prywatną modlitwę do kaplicy św. Jacka.

Niestety, nie udało mu się to. Kiedy próbował sforsować sowieckich strażników ci wymierzyli w niego karabiny i zmusili do odwrotu.

1966

(15)


Zamek kamieński spłonął, prawdopodobnie podpalony. Ruiny zostały splądrowane, pozostały wypalone mury.

1970



Kościół na zamku w Słupsku, należący niegdyś do dominikanów przyjmuje za patrona św. Jacka. Ziarno ewangelii, zasiane przed siedmioma wiekami wyrasta tu ku chwale świętego.

1981



Duchowe wstawiennictwo św. Jacka i materialna pomoc ludzi dobrej woli podnoszą z ruin zamek w Kamieniu Śląskim.

Dopiero w roku 1990 stało się możliwe przejęcie ruin zamku w Kamieniu przez diecezję opolską. Staraniem abpa Alfonsa Nossola odbudowano zamek od podstaw. Dziś jest prawdziwą perłą diecezji opolskiej - sanktuarium i jednocześnie Centrum Kultury i Nauki Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. Pracami kierował ks. dr Albert Glaeser.

Od czasu ponownego otwarcia sanktuarium obserwuje się ogromny wzrost pielgrzymek do świętego Jacka. Pielgrzymi przybywają coraz częściej, ze wszystkich stron Polski, z Niemiec, z Czech. Święty Jacek oprócz tradycyjnych atrybutów swojej duchowości - czci Eucharystii oraz Matki Bożej - Jest patronem pojednania i zjednoczenia chrześcijańskiej Europy. Bo przecież wszędzie, gdzie szedł, a przebył spory kawałek Europy, odważnie głosił Chrystusa, nie istniały dla niego żadne przeszkody językowe, kulturowe czy mentalnościowe.

1990

(9)


W 400-lecie kanonizacji św. Jacka uroczystości rocznicowe połączono z poświęceniem nowo odbudowanej kaplicy i zamku w Kamieniu Śląskim.Przybyło wielu pielgrzymów z kraju i zagranicy. Sumie pontyfikalnej odprawianej w języku polskim łacińskim i niemieckim przewodniczył ks. Kard. Joachim Meissner z Kolonii, który powiedział myśląc o współpracy Polaków i Niemców przy odbudowie zamku kamieńskiego "czyńcie tak a na pewno powstanie nowa, wspólna dla wszystkich Europa".

Zorganizowano w zamku Centrum Kultury i Nauki Teologicznego Uniwersytetu Oplskiego oraz Ośrodek Rekolekcyjno – Ekumeniczny. Od momentu poświęcenia kaplicy wzrosło bardzo znaczenie Kamienia, a zamek stał się miejscem wielkich wydarzeń religijnych, kulturalnych i politycznych o zasięgu krajowym i międzynarodowym. Kapilca wraz z kompleksem zamkowym i kościołem parafialnym stała się znaczącym sanktuarium i miejscem pielgrzymkowym Górnego Śląska. Dziś jest centrum integracji europejskiej i światowej.

Pałac w Kamieniu Śląskim wraz z dobrami w wyniku dziedziczenia i koligacji małżeńskich należał kolejno do różnych śląskich rodów szlacheckich. W XII wieku należał do rodu Odrowążów. Od XVI wieku stawał się własnością rodu Strzałów, Rokowskych, Larischów i Strachwitzów. W roku 1945 obiekt został upaństwowiony i zamieniony na dom dziecka. Po rozbudowaniu pobliskiego lotniska zamek w latach 50-tych zamieniono w obiekt wojskowy. Po pożarze w 1973 r. zabudowania pałacowe oraz kaplica św. Jacka uległy całkowitej dewastacji i ruinie. Po przekazaniu zabytkowego obiektu władzom cywilnym Wojewódzki Konserwator rozpoczął jego odbudowę. Z braku środków finansowych prace wstrzymano i bezskutecznie usiłowano sprzedać cały zabytkowy kompleks. Dopiero w 1990 r., na wniosek władz wojewódzkich, a przede wszystkim ze względu na kaplicę, odbudowy podjęła się diecezja opolska. W tym roku częściowo odbudowaną oficynę i ruiny pałacu (bez dachu i wieży) wraz z parkiem zakupiła Kuria Diecezjalna w Opolu za sumę ówczesnych 240 milionów zł.

1994

(15)


Lednica 2000

W nocy z 30 na 31 maja 1998 r. nad Jezioro Lednickie niedaleko Gniezna przyjechało na niezwykłą noc czuwania i modlitwy ok. 30 tys. studentów, maturzystów, harcerzy, biznesmenów, polityków, profesorów akademickich, sław ze świata kultury i mediów. Ojciec Zięba przywiózł relikwie św. Jacek Odrowąża, aż z krakowskiego grodu na lednicką łąkę.

Relikwiarz został umieszczony z honorami na specjalnym podwyższeniu w kształcie pnia drzewa, a straż przy nim zaciągnęli dumni z takiego wyróżnienia harcerze.

1998



Jan Paweł II z okazji 775. rocznicy sprowadzenia dominikanów do Gdańska przesyła list.
2002

(8)


W Oświęcimiu, Salezjanie utrzymują kult świętego Jacka, organizują już przez ponad sto lat uroczystości odpustowe ku uczczeniu tego wielkiego świętego; jego imieniem nazwano Dom Zakonny salezjanów w Oświęcimiu oraz Salezjańską Prowincję z siedzibą w Krakowie. Święty Jacek wciąż żyje w umysłach i sercach mieszkańców Oświęcimia i okolic tego miasta.
Jest projekt ustanowienia św. Jacka patronem Oświęcimia.

2004


 
W topografii Polski jest 39 miejscowości mających nazwę pochodzącą od imienia Jacek
2004


 


Źródła:

  1. Sandomierz. Kościół p. w. Św. Jakuba i Klasztor Dominikański. Przewodnik po zabytkach sztuki, nr 4. Wyd.1. Tarnobrzeg 1999
  2. Paweł Kielar OP. Święty Jacek Apostoł Boży Ludów Słowiańskich
  3. Lektor Stanisław. Życie i Cuda św. Jacka Odrowąża z Zakonu Kaznodziejskiego /przekład z języka łacińskiego W. Bojarski/ Kraków 1994. Archiwum polskiej Prowincji OO. Dominikanów ze wstępem O Zygmunta Mazura OP.
  4. Ks. Wincenty Zaleski SDB Święci na każdy dzień, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 1998
  5. http://www.sandomierz.dominikanie.pl/
  6. http://www.opoka.org.pl/zycie_kosciola/swieci/swieci-i.html
  7. Pius XII. List do Generała Zakonu Dominikanów W 700-NĄ ROCZNICĘ ŚMIERCI ŚW. JACKA
  8. Jan Paweł II Z okazji 775. rocznicy sprowadzenia dominikanów do Gdańska. List
  9. Andrzej Kerner.Jacek z Kamienia. Pierwszy dominikanin polski
  10. Marcin Szyma. Kościół i klasztor dominikanów w Krakowie w XIII w.
  11. Rino Camimilieri. Wielka księga patronów
  12. Bogdan Goncarz. Ruchliwy Misjonarz
  13. Zygmunt Mazur OP „Święty Jacek” 1989r
  14. Olga Mogilska Św. Jacek (internet)
  15. Ks. Zygfryd Glaeser, Kamień Śląski „Szmaragd opolskiej ziemi” Opole 2004 r.
  16. Ks. Franciszek Grabelus. Kult Świętego Jacka w Kamieniu Śląskim. Opole 1998 r.
  17. W cieniu klasztoru dominikanów. Pod red. Andrzeja Gołęmbniaka
  18. Dominikanie w Jarosławiu. Strona internetowa.
  19. Ryszard Kurylczyk. „Słowiański przedświt”
  20. ks. Józef Orchowski„TRYPTYK RÓŻAŃCOWY”; Michalineum http://www.rosary.katolik.pl/podstrona.php?id=jacek
  21. M. Zieliński http://www.wnmpchelmno.diecezja.torun.pl/swietegopiotraipawla.htm
  22. Ks. Stanisław Urbańczyk http://www.sdb.krakow.pl/bws/jac.htm
  23. Stanisław Szczur „ Historia Polski Średniowiecze”. Kraków 2002
  24. M.Gosztyła, M.Proksa - Zamki, pałace, klasztory województwa przemyskiego - Przemyśl 1995
  25. Leszek Migrała http://www.stary.sacz.pl/
  26. Alian Quilici OP „Święty Dominik” Wyd. M. Kraków 2002.
  27. DZIAŁALNOŚĆ POLAKÓW NA BAŁKANIE I NA DALSZYM WSCHODZIE - JAN GRZEGORZEWSKI tekst z publikacji "Polska w kulturze powszechnej", Kraków 1918 r., ss 167-188 http://bezuprzedzen.pl/czytelnia/grzegorzewski_dp_przypisy.shtml
  28. strona Dominikanów z Ołomłyńca http://www.op.cz/
Kontakty:

  • Ojciec Tytus z kościoła św. Jakuba w Sandomierzu
  • O. Jakub Kruczek OP Klasztor Ojców Dominikanów ul Stolarska 12, 32-043 Kraków
  • O Michał Strawski - Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
  • Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
  • Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
  • Brat Marek kościół pw. Świętej Trójcy w Krakowie
  • Pan Marek Zieliński z parafii św.Piotra i Pawła w Chełmnie.