Przedstawiamy tłumaczenie fragmentów publikacji z języka ukraińskiego, otrzymanej od Pana Mikoły Hmilowskiego (oryginał tutaj) w okolicznościach opisanych tutaj. W tekście zawarta jest niezwykle interesująca historia figurki Matki Bożej ze Lwowa tzw. "Jackowej Madonny" lub "Lwowskiej Madonny"
Od Redakcji:
Spór o autentyczność figurek Matki Bożej Jackowej trwa od wieków. Naszym zdaniem ma on jednak znaczenie drugorzędne, uważamy nawet, że powinno być takich figur więcej. Ba, głosimy śmiałą tezę, że św. Jackowi też by na tym zależało. Figurki Matki Bożej z Dzieciątkiem służyły bowiem zawsze rozwojowi Jej kultu. Dobrze więc się stało, że jedną z nich odkrywamy właśnie we Lwowie, by służyła tu idei Pojednania.
W przygotowaniu mamy jeszcze dwa opracowania, zawierające wynik przeprowadzonych badań naukowych dokumentujących to odkrycie.
Encyklopedia miasta. -T. IV. -Lwów: Kronika, 2011.
Pod hasłem: LWOWSKA MADONNA (JACKOWA MADONNA) –alabastrowa figurka Matki Bożej z Dzieciątkiem, związana jest z "Jackowym cudem." Od XIV wieku do dzisiaj znajduje się we Lwowie , obecnie wystawiona w ekspozycji Lwowskiego Muzeum Historii Religii. Poza nią, dotarły do naszych czasów trzy posągi alabastrowe pod tą samą nazwą: dwa z nich są przechowywane w skarbcu klasztoru Dominikanów w przy kościele św. Trójcy w Krakowie, jeden jest w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Świętego Jana Chrzciciela w Przemyślu.
Lwowska Madonna należała do Jacka Odrowąża (1181-1257), świętego Kościoła katolickiego. Tradycja katolicka uważa go założyciela klasztorów Dominikanów w Przemyślu, Halicz, Lwów, Kijów, Owruczy i Chernobylu. Zgodnie z treścią bulli kanonizacyjnej z 1594 w oblężonym przez Mongołów Kijowie, w 1240 r. miał miejsce "Jackowy cud". W czasie pożogi Jackowi Odrowążowi ukazała się Najświętsza Maryja Panna, i dzięki temu udało mu się uciec i uratować z płonącego miasta alabastrową figurkę Matki Bożej. […]
Według historyków, Lwowska Madonna pojawiła się we Lwowie w 1370 r., gdy książę Władysław Opolczyk ufundował tu klasztor Dominikanów. W 1401 r. arcybiskup Jakub Strepa wydał dekret, który potwierdził prawo wystawiania jej do publicznego kultu - od XIV zezwolono również na modlitwy przed alabastrową postacią Maryi w kościele Bożego Ciała przy klasztorze Dominikanów we Lwowie.
Zaznaczyć należy że lwowska alabastrowa figurka Matki Bożej z Dzieciątkiem związana z "Jackowym cudem" po raz pierwszy wspomniana została w 1615 roku przez księdza katolickiego Tomasza Pirawskiego. W 1646 r. Szymon Okolski (1583-1651) po raz pierwszy opisuje Lwowska Madonnę (LM). W 1616 roku figurkę ustawiono w nowym ołtarzu poświęconym św. Mikołajowi Cudotwórcy i św. Mikołajowi z Tolentìna. Pieniądze na budowę ołtarza przekazał ks. infułat Mikołaj Kiślicki, a księżniczka Anna Wiszniewiecka - Dolska upiększyła figurkę złotymi barokowymi koronami z brylantami. Ołtarz ten stał do 1745 r., kiedy rozebrano stary gotycki kościół Dominikanów. W XVII – XVIII w. pomiędzy klasztorami Dominikanów we Lwowie i Przemyślu trwały debaty o tym, w którym klasztorze jest autentyczna "Jackowa Madonna. W 1750 r powstał manuskrypt «Dokumentacja o kulcie i identyfikacji alabastrowej rzeźby Marii [...] przechowywany w klasztorze Bożego Ciała» (Documenta de Cultu et identitate Statuae Alabastrinae Deipare Virginis, […] hucusque Leopoli in Coenobio SSmi Corporis Christi asservatae), zawierające argumenty, że we Lwowie, a nie w Przemyślu znajduje się wyniesiona z Kijowa figura.
W okresie lutego-marca 1759 biskup Lwowski oraz władze cywilne potwierdzili autentyczności lwowskiej figury w dokumencie podpisanym i opieczętowanym przez; arcybiskupów Władysława Aleksandra Łubieńskiego i Jakuba Stefana Augustynowicza, biskupa Lwa Szepitickiego, wielkiego wojewodę Antoniego Potockiego a także magistrat miasta Lwowa.
W dn. 20.07.1759 roku papież Klemens XIII ustanowił niedzielę po Trzech Królach (06 stycznia) jako osobną uroczystość wizerunku i związany z nią odpust zupełny, dla tych, którzy wyspowiadają się i przyjmą Komunię Świętą.
Mikołaj Potocki w latach 1759-1764 do kościoła Bożego Ciała funduje Kaplicę św. Różańca (zwaną Potockich) oraz ołtarz, na którym za obrazem "Ucieczka do Egiptu" umieszczono Lwowską Madonnę. Od tego czasu we Lwowie przyjęła się tradycja procesji z figurą Marki Bożej, odbywającej się w uroczystość Bożego Ciała i Matki Bożej Różańcowej. Na przełomie XVIII-XIX wieku, podczas procesji figura spadła i rozbiła się. Dokonując naprawy jeszcze bardziej ją uszkodzono.
W pierwszej połowie XIX wieku w procesjach już nie noszono figuryi Maryi. W 1852 r. Felicjan Łobeski szczegółowo opisał figurę znajdującą się w kaplicy Potockich. W połowie XIX wieku rzeźbiarz Ignacy Kuźmiński odrestaurował ołtarz w kaplicy św. Różańca na którym uroczyście ponownie umieszczono figurę.
W 1857r. dominikanin Donat Piontkowski opublikował książkę o "Madonnie Jackowej" - książka pt. "Wiadomość historyczna o statuy alabastrowej NAJŚW. MARYI PANNY JACKOWEJ łaskami słynącej " wraz z grafiką dostepne tutaj, ( polecamy treść modlitwy w niej zawartej - przypis portalu) w której po raz pierwszy wydrukowano grafikę LM, następnie w drukarni Pillera grafika ta została powielona.
W dn. 21.10.1878 r lwowski fotograf Edward Trzemieski (1843-1905) wykonał pierwsze zdjęcie figurki "Madonny Jackowej", była na nim figura ta, która jest obecnie przechowywana w Krakowie. Na odwrocie zdjęcia napisano, że figurka jest darem hrabiego Korynt.- Przeździeckiego (cyt: Cudowna P.M.Jackowa, statuetka z alabastru w kościele OO. Dominikanów we Lwowie. Dar hr. Korynt. Przeździe „21 10 78 "). Stąd możemy wywnioskować, że w końcu XIX stulecia. w klasztorze Dominikanów we Lwowie był dwie bardzo podobne, prawie identyczne alabastrowe figurki Matki Bożej. Jedna, która jest obecnie przechowywana w Krakowie, ta była przechowywana w skarbcu klasztoru, inna, która teraz jest wystawiona we Lwowie w Muzeum Historii Religii, wystawiana była na ołtarzu w kaplicy św. Różańca. Figurce tej w 1901 roku złodzieje ukradli dwie złote barokowe korony z brylantami, a wraz z nimi oderwali główkę Dzieciątku. Kradzież w dn. 20.06.1901r. ujawniła komisja naukowców kierowana przez Jana Bołoza-Antoniewicza. Głowy ani koron nie odnaleziono. W tych okolicznościach Dominikanie zamówili nowe złote korony ze szlachetnymi kamieniami i w dn. 26.04.1903 ukoronowano nimi alabastrową figurkę Matki Bożej z Dzieciątkiem (LM) tę, która przechowywano dotychczas w skarbcu ( te darowaną przez hr. Korynt - Przeździeckiego - przypis redakcji) i umieszczono ją w ołtarzu kaplicy św. Różańca jako Madonnę Lwowską (LM).
Uszkodzona figurka LM. dostała się w ręce kolekcjonera Stefana Pileckiego, który w dn. 30.01.1911 przekazał ją do Muzeum Narodowego im. Króla Jana III we Lwowie. Wraz z innymi artefaktami, figurka ta została następnie przekazana do zbiorów Muzeum Historycznego we Lwowie. W 1973r. figurkę LM przekazano do Lwowskiego Muzeum Historii Religii. Teraz wystawiona jest tu w dziale "Katolicyzm".
Razem z cokołem figurka ma 43 cm wysokości. Figurka posiada bogatą i złożoną ikonografię, opartą na idei pojednania dla wyzwolenia ludzkości z grzechu. LM przedstawia Matkę Bożą w długich szatach z koroną na głowie, z włosami rozpuszczonymi na ramiona. Na lewej ręce trzyma Dzieciątko Jezus w prawej niesie Chrystusa z ramionami rozpostartymi na "drzewie życia" bez krzyża. Po drzewie w dół na ziemię pełza wąż, którego depcze Matka Boża. Na cokole figury z lewej strony św. Jerzy walczy ze smokiem a z prawej na kolanach klęczy inna postać, można ją zidentyfikować jako osobę modląca się o ratunek od węza.
Górna i dolna części rzeźby LM różnią się różnym stopniem dokładności wykonania detali. W górnej części figurki widać rzeźbienie dokładne w najdrobniejszych szczegółach, cokół przedstawia robotę mniej dokładną, być może wykonaną później. Pochodzenie rzeźby LM nie jest znane, naukowcy przypuszczają że może to być Francja, Niemcy, Polska, nawet Anglia. Najwięcej zwolenników ma teoria, że rzeźba została wykonana na obszarze między Salzburgiem, Wiedniem i Pragą.
Mikoła Hmilowski
( przekład własny redakcji, fragmentów wpisu do Encyklopedii Lwowa) 
