Kaplica św. Jacka z XIV wieku postawiona na pamiątkę przysłania do Wilna dominikanów Jackowych w 1240 r. Przypominamy, że w Wilnie można również odnaleźć obraz ze św. Jackiem patrz tutaj
Przedstawiamy historię kaplicy opracowaną na podstawie notatki z Wikipedii tutaj
Kaplica św. Jacka (; lit. Švento Jackaus koplytėlė ) to zabytek kultury i architektury późnego baroku , jedna z atrakcji Wilna . Znajduje się w zachodniej części miasta, na ulicy Pogulanka , na rogu ulic S. Konarskiego i Jovaro . Jest chronionym przez państwo obiektem dziedzictwa kulturowego o znaczeniu narodowym. Lokalizacja na mapie świata patrz tutaj
Kaplica jest dowodem przedkanonizacyjnego kultu św. Jacka (1594r). Powstała ok 1403 r ., na pamiątkę działalności misyjnej dominikanina na ziemiach litewskich w połowie XIII w. Głosił kazania na pogańskiej Litwie i około 1240 r. wysłał tu mnichów – (dominikanów ).
Kolumna z figurą świętego została faktycznie wzniesiona później, prawdopodobnie dopiero w 1501 roku , dla upamiętnienia przybycia dominikanów do Wilna lub później, w XVII wieku [3] . Kaplica należała do parafii św. Jakuba. Położona wówczas na granicy miasta służyła podróżnym do modlitwy za wstawiennictwem świętego o opiekę nad drogą.
Pomnik zmieniał się w czasie. W 1762 roku murowana już kaplica została przebudowana przez dominikanów w spokojnych formach późnobarokowych (według Juliusza Klosa , rokoko ) z drewnianą figurą świętego na szczycie. W tej formie kaplica przedstawiona jest na jednym z pejzaży artysty Franciszka Smuglewicza ( 1786 , sepia , Muzeum Narodowe w Krakowie ).
W 1808 roku zniszczoną rzeźbę odnowił kanonik Bogusławski. Jednak zirytowany tym, że dominikanie nie zadbali o kaplicę i nie spieszyli się z jej modernizacją, kazał pomalować szaty drewnianej figury św. Jacka na kolor innego zakonu – karmelitów . Na jego zlecenie na blaszanej tabliczce napisano czterowiersz:
Ty jesteś w Niebie, a my tu na Ziemi,
Nie śmiemy spójrzeć oczyma grzesznymi!
Uproś u Boga czego nam potrzeba,
Cnoty, rozumu i zdrowia, i chleba.
W 1834 [3] lub w 1843 [5] [6] kaplicę przebudowano z inicjatywy i troski znanego filantropa, wydawcy „Albumu wileńskiego” Jana Kazimierza Wilczyńskiego . Wyrzeźbiono nowy drewniany posąg, znacznie większy niż stary.
W 1901 r. [7] [8] (według innych źródeł w 1908 r. [9] ) staraniem prałata Jana Kurczewskiego ponownie przebudowano kaplicę. Zbudowano wówczas pseudobarokową trzykondygnacyjną ażurową wieżę na planie trójkąta. Zniszczony drewniany posąg świętego zastąpiono dwumetrowym, odlanym z brązu [7] , według innych źródeł wykonanym z miedzi [10] , wzorowanym na słynnym wileńskim rzeźbiarzu Bolesławie Balzukiewiczu . Jego waga to 130 kg, wysokość to 2 m.
Ta sama figura (ale wykonana z betonu ) zdobi wileński kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny na Menażerii . Dawną drewnianą rzeźbę przeniesiono do dominikańskiego kościoła św. Apostołów Jakuba i Filipa i usdtawiono w kaplicy św. Jacka .
Ponownie odnowiono kaplicę i pomnik w 1998 roku .
Kaplicy poświęcony jest wiersz litewskiej poetki Judity Vaiciunaite „Šv. Jackaus koplytėlė” w tomiku wierszy „Seno paveikslo šviesa” ( 1998 ).