Spieszę podzielić się z czytelnikami Portalu cennymi, bo XVII i XVIII wiecznymi tekstami Godzinek o świętym Jacku,..Trwam w zachwycie nad staropolskim tchnieniem tych tekstów, przekazanym słowem modlitw do naszego Patrona, św.Jacka.
Dawniej godzinki były w Polsce bardzo popularnym,najpowszechniejszem i najbardziej umiłowanem nabożeństwem.Spiewało je w obozach i w czasie pochodów rycerstwo polskie,pielgrzymi podróż swą rozpoczynali od godzinek,warsztaty rzemieślnicze,mieszczańskie i wieśniacze domy,nawet obywatelskie komnaty brzmiały tem pianiem,a król Zygmunt III codziennie je odmawiał.Toteż i dziś jeszcze biskupi zalecają,aby w porze rannej w dni świąteczne śpiewano godzinki w kościołach”
Zainteresowanych, i jak ja zachwyconych Godzinkami 1 i 2, odsyłam do cudownej książki opracowanej przrz ks.Janusza Królikowskiego pod tytułem : „Ku ratunkowi memu pokwap się” Jest to zbiór pięknych,archiwalnych polskich modlitw stanowiący dokument naszej kultury,tak silnie i głęboko związanej z wiarą w Chrystusa.
A oto zamieszczony w książce cytat o Godzinkach, będących pięknym elementem polskiej pobożności.
Godzinki
o świętym Jacku wyznawcy [1]
POKORNE PRZYWITANIE
Witaj, nad wszystkie kwiaty kwiecie najwonniejszy,
Witaj, drogi klejnocie ze wszech szacowniejszy,
Witaj, patronie wszystkich twej łaski proszących,
Witaj, nadziejo ludzi w smutku zostających.
Obywatelu nieba, ciebie my witamy,
Jacku święty, i twojej łaski upraszamy.
Miej nas w opiece twojej, którzy prosim ciebie,
Módl się, abyśmy z tobą królowali w niebie.
JUTRZNIA
V. Przez przyczynę Jacynta świętego.
R. Wysłuchaj, Panie, głos wołania mego.
Boże, Stwórco mój, otwórz wargi moje,
A usta niech czczą święte Imię Twoje
Za dobrodziejstwa, których doznawamy,
Cześć Ci dawamy.
Pokwap się, Panie, na me wspomożenie,
Niechaj Cię chwali niegodne stworzenie,
Teraz i zawsze sam bądź uwielbiony
Na wszystkie strony.
Niech będzie Ojcu, także i Synowi,
Wieczna cześć, chwała Świętemu Duchowi,
Jako przed wieki była, będzie, ninie,
Niech równie słynie.
Hymn
Cny klejnocie,
Drogi w złocie
Miłości twej Ojczyźnie.
Rękę podaj,
Serca dodaj,
Niechaj z ciebie żyje żyznie.
Bądź obroną
I zasłoną,
Jacku święty, z złej toni.
Skołataną,
Utroskaną,
Niech twa łaska broni.
Przeciwności
I zazdrości
Niechaj przy tobie giną.
Niech nie szkodzą,
Chociaż godzą,
Niech ją swym grotem miną.
Wysławiajmy
I błagajmy
Trójcę Świętą pieniami.
Niech zbawieni,
Uzdrowieni
Będziem Jacka prośbami. Amen.
Antyfona: Znakiem krzyża świętego twarde czynił wody, aby mu nie czyniły do przejścia przeszkody.
V. Ukochał go Bóg i ozdobił.
R. Szatą chwały przystroił go.
Módlmy się. Wszechmogący i wieczny Boże, któryś błogosławionego Jacka, wyznawcę Twego, w różnych narodów krajach świątobliwością uczynków i rozlicznych cudów chwałą wsławić raczył, daj nam to z łaski Twojej, abyśmy za jego przykładem żywota naszego polepszyli, a w wszelkich przeciwnościach zasługą jego obronieni byli. Przez Pana naszego, Jezusa Chrystusa, który z Tobą żyje i króluje na wieki wieków. Amen.
V. Błogosławmy Panu.
R. Bogu chwała.
V. A dusze wiernych zmarłych, przez miłosierdzie Boże, za przyczyną Jacka świętego niech odpoczywają w pokoju.
R. Amen.
LAUDESY
V. Przez przyczynę Jacynta…
Boże, wspomóż mnie z miłosierdzia Twego,
Niechaj ratunku doznam potrzebnego,
Z dobroci zwykłej w każdej mej potrzebie,
Żebym był w niebie.
Niech będzie Ojcu…
Hymn
Sługo boski,
Któryś troski
Zwyciężył krwi i ciała.
Świata zdrady
Zdeptał, w ślady
Poszedł, w które cię chwała
Ojca cnego,
Zakonnego,
Dominika zwabiła.
Świeckie spezy
I imprezy
Porzucić nauczyła.
Bóg się sroży,
Wszystkich trwoży
Karą wielką dla złości.
Ty wspomagaj,
Gniew przebłagaj
Boskiej sprawiedliwości.
Wychwalajmy
I błagajmy
Trójcę Świętą pieniami.
Niech zbawieni,
Uzdrowieni
Będziem Jacka prośbami.
Antyfona: Prawo prawdy miał w ustach, a w uczynkach jego nie było zdrady.
V. Sprawiedliwego poprowadził Pan prostemi drogami.
R. I pokazał mu chwałę królestwa niebieskiego.
Modlitwa i wersety jak wyżej.
PRYMA
V. Przez przyczynę Jacynta…
Boże, wspomóż mnie…
Hymn
Przepaściste,
Przeźroczyste
Wody depcesz bezpieczny.
Proszącemu,
Żebrzącemu
Uproś umysł stateczny.
Bym w powodzi,
Gdzie śmierć brodzi,
Z świata tego nie zginął,
Lecz wiecznego,
Szczęśliwego,
Żebym portu dopłynął.
Kieruj łódkę,
Daj pobudkę
Do kochania boskiego.
Ciebie wzywam
I używam
Za patrona mojego.
Wychwalajmy
I błagajmy
Trójcę Świętą pieniami.
Niech zbawieni
Uzdrowieni,
Będziem Jacka prośbami.
Antyfona: Uskromił w życiu swojem poczwary, a po śmierci dziwne rzeczy czynił.
V. Chwałą i czcią ukoronowałeś go, Panie.
R. I postanowiłeś go nad dziełami rąk Twoich.
Modlitwa i wersety jak wyżej.
TERCJA
V. Przez przyczynę Jacynta…
Boże, wspomóż mnie…
Hymn
Perło czysta,
Przeźroczysta
Niewinności kandorem,
Daj, niech mamy,
Niech kochamy
Duszy czystość twym wzorem.
Wszak kosztowny
I szacowny
Kamień jesteś z imienia,
Firmamentem,
Fundamentem
Bądź naszego zbawienia.
Niech przez ciebie
Mamy w niebie
Miejsce nagotowane.
Wieczne wieki
Z twej opieki
Niech mamy pozyskane.
Wychwalajmy
I błagajmy
Trójcę Świętą pieniami,
Niech zbawieni,
Uzdrowieni
Będziem Jacka prośbami.
Antyfona: Miły Bogu i ludziom, którego pamiątka w błogosławieństwie jest, podobnym go uczynił Bóg w chwale świętych.
Modlitwa i wersety jak wyżej.
SEKSTA
V. Przez przyczynę Jacynta…
Boże, wspomóż mnie…
Hymn
Ty afektem
I respektem
Cieszyłeś się Maryji.
I ja żądam,
I wyglądam
Tej w życiu protekcyji.
Tyś kamienny,
Nam zbawienny
Niósł jej obraz z letkością.
Spraw niech noszę,
Niech Ją głoszę
Sercem, usty, miłością.
Światowości
I próżności
Zniszcz we mnie aprensyją.
Niechaj żywą,
Niech prawdziwą
Boga żyję Hostyją.
Wychwalajmy
I błagajmy
Trójcą Świętą pieniami,
Niech zbawieni,
Uzdrowieni,
Będziem Jacka prośbami.
Antyfona: Gdy chodzić będziesz po wodach, będę z Tobą, a rzeki cię nie pogrążą, mówi Pan wszechmogący.
V. Sprawiedliwy rosnąć będzie jak lilia.
R. I kwitnąć będzie na wieki przed Panem.
Modlitwa i wersety jak wyżej.
NONA
V. Przez przyczynę Jacynta…
Boże, wspomóż mnie…
Hymn
Mianowanym,
Ukochanym
Synem byłeś Maryi.
Konserwując,
Zachowując
W życiu kandor lilii.
Niezmazany,
Nieskalany
Żadną grzechu makułą
Śmiertelnego,
Daj, bym tego
Strzegł w życiu myślą czułą.
Bym niewinnem,
Sercem pilnem,
Szukał Boga mojego,
Bym mym złościom,
Nieprawościom
Znalazł ubłaganego.
Wychwalajmy
I błagajmy
Trójcę Świętą pieniami.
Niech zbawieni,
Uzdrowieni
Będziem Jacka prośbami.
Antyfona: Znalazłem męża według serca mojego, olejem moim namaściłem go.
V. Położyłeś, Panie, na głowę jego.
R. Koronę z kamienia drogiego.
Modlitwa i wersety jak wyżej.
NIESZPORY
V. Przez przyczynę Jacynta…
Boże, wspomóż mnie…
Hymn
Niebu wdzięczny,
Podmiesięczny
Kwiecie pola polskiego.
Zaszczepiony,
Posadzony
W sferze raju górnego.
Ciągnij szczerze
Nas w przymierze,
Niechaj z Bogiem idziemy.
Za wonnością,
Cnót pięknością
Twoich niechaj spieszemy
Tam, gdzie nęci
Serca chęci,
Duszę ciągnie koniecznie
Kwiat libański,
Nazarański,
I koronuje wiecznie.
Wychwalajmy
I błagajmy
Trójcę Święta pieniami.
Niech zbawieni,
Uzdrowieni
Będziem Jacka prośbami.
Antyfona: Jako gwiazda zaranna i jako księżyc w pełni, tak ten zajaśniał w domu Pańskim.
V. Na wszystek świat wyszedł głos jego.
R. I na koniec świata słowa ust jego.
Modlitwa i wersety jak wyżej.
KOMPLETA
V. Przez przyczynę Jacynta…
Nawróć nas, Panie, miłosierny Boże,
Do siebie, niech ans łaska Twa wspomoże,
Przez którą byśmy mogli się podobać,
Z Tobą królować.
Boże, wspomóż mnie…
Hymn
Już w koronie,
Już na tronie
Chwały królujesz w niebie.
Nas strapionych,
Udręczonych,
Ratuj w każdej potrzebie.
Zmarłym życie,
Twej przybycie
Łaski dajesz schorzałym.
Tyś jest zdrowie,
Tyś w okowie
Grzechowym, zastarzałym
Wybawienie,
My zbawienie
W twej opiece składamy.
Niech przez ciebie
Bedziem w niebie,
Niech Boga wychwalamy.
Wychwalajmy
I błagajmy
Trójcą Świętą pieniami.
Niech zbawieni,
Uzdrowieni
Będziem Jacka prośbami.
Antyfona: Ten jest posłany na ogłaszanie pokuty narodom, zniósł bezbożności, a za dni swoich ustanowił pobożność.
V. Ukochał go Bóg i ozdobił.
R. Szatę chwały wdział na niego.
Modlitwa i wersety jak wyżej.
OFIAROWANIE
Krótkie pienia,
Wychwalenia
Twego, święty patronie,
Przyjm łaskawie,
Daj przeprawie
Życia pomoc przy zgonie.
Niech cię mamy,
Bo ufamy,
Że przez twoję przyczynę,
Zmazanego,
Życia złego
Bóg nam odpuści winę.
Zapędź straszydła,
Porwij sidła,
Które nam czart zastawi.
Niechaj życie,
Niech sowicie
I śmierć cię nasza sławi.
Wychwalajmy
I błagajmy
Trójcę Świętą pieniami.
Niech zbawieni,
Uzdrowieni,
Będziem Jacka prośbami.
V. Módl się za nami, święty Jacku.
R. Abyśmy się godnemi stali obietnic Pana Chrystusowych.
Módlmy się. Daj nam, wszechmogący i miłosierny Boże, abyśmy od wszystkiego złego, które dla naszych grzechów cierpiemy, za przyczyną Jacka świętego wybawieni, do Twojej bezpiecznie mogli być przeniesieni chwały. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.
Podstawa wydania: Nabożeństwo do Ś. Jacka Odrowąża odnowione na sześćset-letnią rocznicę zejścia Wielkiego Wyznawcy Założyciela Kaznodziejskiego Zakonu na Północy i tych Krajów Apostoła z powodu zupełnego odpustu udzielonego najmiłościwiej na ten czas od Ojca S. Piusa IX dla większej chwały Pana Boga, dla poprawy i opamiętania grzeszników, ku podwyższeniu śgo Kościoła i ku odbudowaniu kościoła Trójcy Ś.Ś.Ś. wydane, W Krakowie R. P. 1857, s. 39-53.
Godzinki
o świętym Jacku, wyznawcy Zakonu Kaznodziejskiego [2]
JUTRZNIA
V. Przez przyczynę Jacka świętego.
R. Wysłuchaj, Panie, głos wołania mego.
V. Panie, otwórz wargi moje.
R. A usta moje opowiadać będą chwałę Twoję.
V. Boże, ku wspomożeniu memu wejrzyj.
R. Panie, ku ratunkowi memu pospiesz.
V. Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu.
R. Jak była na początku, i teraz, i zawsze, i na wieki, wieków. Amen.
Hymn
Jacyncie święty, z familii dawnej,
W Polsce zacnością, zasługami sławnej,
W wieku dwunastym na ten świat zrodzony,
Bądź uwielbiony.
Wszyscy cię ludzie zowią swym patronem,
Bo władasz życiem człowieka i zgonem,
W nieszczęściu prosim, bądź naszą obroną,
W smutku zasłoną.
Niech będzie chwała Bogu najwyższemu,
Ojcu, Synowi, Duchowi Świętemu,
Że mamy dla nas pomoc w Jacku świętym,
Do nieba wziętym.
Antyfona: Znakiem krzyża świętego Jacek tak umocnił wody, że po nich chodził śmiało, jakby po twardej ziemi.
V. Módl się za nami, święty Jacku.
R. Abyśmy się stali godnemi obietnic Pana Chrystusowych.
V. Panie, wysłuchaj modlitwy moje.
R. A wołanie moje niech do Ciebie przyjdzie.
Módlmy się. Boże, któryś błogosławionego Jacka, wyznawcę Twego, w różnych krajach wielkich dzieł świątobliwością i cudów przedziwnych chwałą wsławić raczył, daj nam to z łaski Twojej, abyśmy za jego idąc przykładami, życie nasze poprawili, a we wszystkich przeciwnościach zasług i modlitw jego pomocą zawsze obronieni byli. Przez Pana naszego, Jezusa Chrystusa. Amen.
V. Panie, wysłuchaj modlitwy nasze.
R. A wołanie nasze niech przyjdzie do Ciebie.
V. Błogosławmy Panu.
R. Bogu chwała.
V. A dusze wiernych zmarłych, przez miłosierdzie Boże i przyczynę świętego Jacka, niech odpoczywają w pokoju.
R. Amen.
LAUDESY
V. Boże, ku wspomożeniu memu wejrzyj…
Hymn
Do szkół oddany, nauki pilnował,
Chronił się złego, bo Boga miłował,
Wzór dawał wszystkim życia niewinności
W kwiecie młodości.
W dojrzalszym wieku obrał stan duchowny,
Stąd trwoga i strach piekłu niewymowny,
Bo słowem Bożem grzeszników nawracał,
Z złej drogi zwracał.
Niech będzie chwała…
Antyfona: Prawo prawdy miał w ustach swoich gorliwy kaznodzieja Jacek święty, a w uczynkach jego nie było zdrady.
Werset i modlitwa jak wyżej.
PRYMA
V. Przez przyczynę Jacka…
Hymn
Przytomny w Rzymie cudom Dominika,
Godność prałata zmienia w zakonnika,
Bogactw się zrzeka, ubóstwo obiera,
Światu umiera.
Wrócił do Polski w odzieniu zakonnem,
Wiarę rozsiewał narodom ościennym,
Z wielkich cnót Jacka wzięły wzory mocne
Kraje północne.
Niech będzie chwała…
Antyfona: Strasznym był za życia Jacek święty całemu piekłu, a po śmierci dziwne rzeczy czynił nad wzywającymi jego ratunku.
Werset i modlitwa jak wyżej.
TERCJA
V. Przez przyczynę Jacka…
Hymn
Jak zdobi niebo swą jasnością ziemię,
Tak Jacek święty swej ojczyzny plemię
Oświecał Duchem Bożym napełniony,
Na wszystkie strony.
Karząc występki w duchu łaskawości,
Uczył narody zbawiennej mądrości,
Co stwierdzał, gdy był niedowiarek jaki
Cudnemi znaki.
Niech będzie chwała…
Antyfona: Miły Bogu i ludziom, którego pamiątka w błogosławieństwie jest; podobnym go uczynił Bóg w chwale świętych.
Werset i modlitwa jak wyżej.
SEKSTA
V. Przez przyczynę Jacka…
Hymn
Wzrok ślepym wracał, niemym mowę dawał,
Głuchych, schorzałych cudownie uzdrawiał,
Wskrzeszał umarłych, leczył niemoc długą
Swoją zasługą.
Wybawił wielu ciężkiej godnych kary,
Co było skutkiem dobrej w Jacku wiary.
Z paszczęki czartów dusze wydzierając,
Bogu oddając.
Niech będzie chwała…
Werset i modlitwa jak wyżej.
NONA
V. Przez przyczynę Jacka…
Hymn
Gdy bystra Wisła bardzo wylewała,
Przewozu ludziom mieć nie dopuszczała,
Jacek ją przeszedł suchemi nogami
Z swemi uczniami.
Którzy, widząc w tem boską w cale sprawę,
Zmocnieni wiarą, na płaszcz jak na nawę
Śmiało wstąpiwszy, mimo bystrość wody
Przeszli bez szkody.
Niech będzie chwała…
Antyfona: Gdy chodzić będziesz po wodach, będę z tobą, a rzeki cię nie pogrążą, mówi Pan wszechmogący.
Werset i modlitwa jak wyżej.
NIESZPORY
V. Przez przyczynę Jacka…
Hymn
Matka Jezusa chwałą ozdobiona,
Mnóstwem anielskich duchów otoczona,
Słowa łagodne do Jacka mówiła,
Mile cieszyła.
Wesel się synu, Jacencie szczęśliwy,
Prośby twe przyjął Syn mój dobrotliwy,
Wszystko otrzymasz, o co prosić będziesz,
Gdy w niebie siędziesz.
Niech będzie chwała…
Antyfona: Jako gwiazda zaranna i jako księżyc na pełni, tak ten zajaśniał w domu Pańskim.
Werset i modlitwa jak wyżej.
KOMPLETA
V. Przez przyczynę Jacka…
Hymn
Z wielką czcią Jacka w niebo wprowadzono,
A po zapłatę przed Boga stawiono,
Szczęśliwy Jacek dwojakiej korony
Chwałą uczczony.
Wszyscy go święci z weselem czekali,
Chóry anielskie mile go witali,
Król wiecznej chwały przyjął go do siebie,
Posadził w niebie.
Niech będzie chwała…
Antyfona: Dany od Boga Jacek święty na ogłaszanie pokuty narodom zniósł bezbożność, a za dni swoich w sercach ludzkich zaszczepił pobożność.
Werset i modlitwa jak wyżej.
OFIAROWANIE GODZINEK
Te ci godzinki w serdecznej miłości,
Oddaję, Jacku, ty za moje złości
Przejednaj, proszę, uczyń łaskawego
Syna Bożego.
Niechaj zawczasu szczerze pokutuję,
A w cnotach świętych coraz postępuję,
Ażeby mi się na wieki dostała
Niebieska chwała.
Niech będzie chwała…
Podstawa wydania: Damian Dzieszkowski, Zbór nabożeństwa ku czci Boga, Najświętszej Maryi Panny i świętych Pańskich dla wygody wiernych Chrystusowych, a mianowicie w Arcybractwie Różańca Świętego zostających, Druk i Litografia Nowaczyńskiego, W Lublinie 1862, s. 234-240.